5 tips om Excel in te zetten
tijdens het schrijven

Hoe ik deze kolommen en rijen precies inzet tijdens het plotten en het schrijven, zal ik laten zien aan de hand van onderstaande tips.

1. Werk je verhaal uit door te starten met een lijst van alle te schrijven scènes.
   
   Wanneer je al je ideeën over wat er met welk personages gaat gebeuren overzichtelijk uitschrijft tot een lijst met scènes, krijgt je verhaal vanzelf meer vorm. Vaak heb je dan tijdens het uitwerken ook weer nieuwe ingevingen.
   
   Maak je geen zorgen: dit kan zo gedetailleerd of juist algemeen zijn als je zelf wilt. Weet je nog niet precies wat er allemaal gaat gebeuren, dan vul je dat gewoon lekker later pas aan.
   
   Zet alle te schrijven scènes op (voorlopige) volgorde van de hoofdstukken.
   
   Een groot voordeel voor mij is dat je in Excel de regels heel gemakkelijk kunt verplaatsen als later blijkt dat je een scène toch meer naar voren of achteren wilt schuiven in je verhaal. (Wat me nogal eens overkomt.)
   
   
   
2. Geef elke regel een apart kleurtje aan de hand van de tijd waarin het zich afspeelt en/of het perspectief van die scène.
   
   Misschien voor jou niet relevant, omdat je chronologisch en vanuit 1 perspectief schrijft, maar ik werk zelf graag met meerdere tijden en perspectieven om gebeurtenissen van verschillende kanten te belichten. Kleurtjes maken dit overzichtelijker.
   
   Bijvoorbeeld: groen = heden vanuit perspectief personage A, blauw = flashback vanuit perspectief personage A, roze = flashback vanuit perspectief personage B.
   
   Hierdoor kan ik in een oogopslag zien hoe de structuur van mijn boek in elkaar zit. Dit is zeker ook handig als ik besluit om toch nog met scènes te gaan schuiven, terwijl ik bijvoorbeeld wel mijn structuur heden – verleden – heden – verleden wil behouden.
   
   
   
3. Motiveer jezelf door bij te houden wat je al hebt geschreven.
   
   Zoals ik al zei bij de kolommen, houd ik achter alle scènes in een aparte kolom bij wat ik al geschreven heb door er een &-tekentje achter te zetten zodra de eerste versie klaar is, of een ~-tekentje als ik eraan begonnen ben maar de scène nog niet heb afgerond.
   
   Als je ziet dat er steeds meer &-tekentjes verschijnen, geeft dat echt het gevoel dat je vooruitgang boekt. Ook kun je je steeds focussen op een klein stukje van je verhaal om af te vinken, waardoor het hopelijk minder beangstigend is dat je een volledig boek probeert te schrijven.
   
   
   
4. Hou je tijdlijn op orde dankzij de kolom ‘Datum’.
   
   Ik noemde het net bij de kolommen al even: de datum waarop een scène zich afspeelt. Door deze voor mezelf vast te leggen, houd ik in de gaten of de tijdlijn van de gebeurtenissen wel logisch is.
   
   Laat ik bijvoorbeeld niet te veel verschillende dingen op één dag gebeuren? Of blijken mijn werkweken voor de personages opeens te lang?
   
   Ook komt zo’n datum van pas als ik later wil terugverwijzen naar iets dat eerder is gebeurd en ik heb het bijvoorbeeld over ‘de afgelopen twee weken’, ‘twee weken geleden’, ‘gisteravond’ of ‘vorige maand’.
   
   
   
5. Voor de langdradige schrijvers onder ons: hou het doel van je scènes in de gaten.
   
   Zoals ik al zei, werd ‘Fatale keuzes’ eigenlijk iets te lang voor een psychologische thriller. Ik had oorspronkelijk een aantal plotontwikkelingen bedacht waar ik bij nader inzien geen potentie meer in zag.
   
   In zo’n geval is het handig om het doel van je scènes in de gaten te houden met de kolom ‘Bijdrage aan verhaallijn’. Waarom is het van belang dat de lezer de informatie krijgt die in scène XYZ wordt gedeeld? Wat voegt het toe?
   
   Dit betekent overigens niet dat er geen ruimte is voor rustmomenten. Een boek hoeft echt niet alleen maar actie te zijn waarmee het plot vooruit wordt gestuwd. Ik hou juist wel van bijvoorbeeld een detective met wat relationele zijlijntjes, zoals bij de Strike-serie.