10 veelvoorkomende rollen
voor personages
De rol van ‘hoofdpersoon’ binnen een verhaal kent iedereen. Maar wat is bijvoorbeeld een tritagonist of een stockpersonage? In deze blog duiken we in 10 veelvoorkomende rollen die personages kunnen vervullen.
- Protagonist
De protagonist is de hoofdpersoon, hoofdrolspeler of held om wie het verhaal draait.
Meestal is dit het belangrijkste personage en degene door wiens ogen het verhaal wordt verteld. De lezer zal waarschijnlijk het meest meeleven met deze persoon.
In het creëren van een volwaardige hoofdpersoon zou je als auteur een hoop energie moeten steken. Je wilt immers iemand neerzetten die geloofwaardig overkomt op de lezer.
De protagonist voldoet daarom meestal aan de volgende punten:
- Ze maakt een ontwikkeling door gedurende het verhaal
- Je weet wat haar persoonlijke motivatie is achter haar gedrag
- Ze heeft een kloppend achtergrondverhaal, incl. logische levensloop, vrienden, familie, hobby’s, herinneringen, keerpunten, etc.
- Ze heeft een realistisch karakter met zowel goede als slechte eigenschappen
Voorbeeld: Harry Potter in de Harry Potter-serie.
Je protagonist beter leren kennen? Lees ook:
- Antagonist
De antagonist is de tegenstander van de hoofdpersoon, degene die de protagonist dwarsboomt bij het bereiken van haar doel.
De antagonist kan een persoon zijn, maar ook een natuurkracht, de maatschappij of een innerlijk conflict. Vaak ervaart de hoofdpersoon de antagonist als ‘de slechterik’ door wie of door wat zij obstakels moet overwinnen.
Voorbeeld: Lord Voldemort in de Harry Potter-serie.
- Deuteragonist
De deuteragonist is het op één na belangrijkste personage. Vaak overlapt deze rol met die van de vertrouweling. In een serie zoals Harry Potter kan de deuteragonist per boek verschillen.
De deuteragonist staat dicht bij de protagonist. Vaak is zij haar sidekick of hulpje. Hoewel zij aanwezig kan zijn bij een groot deel van de belangrijkste verhaallijn heeft ze ook haar eigen karakterboog of ‘arc’.
Het toevoegen van een dergelijk personage kan nuttig zijn om het plot uit te breiden, om dialoog toe te voegen of om de ontwikkeling die de hoofdpersoon doormaakt beter tot zijn recht te laten komen.
Voorbeeld: Ron Weasley in ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’, Sirius Black in ‘Harry Potter and the Prisoner of Azkaban’.
- Vertrouweling
De vertrouweling is de beste vriend(in), bondgenoot of sidekick van de protagonist. Zoals gezegd kan dit overlappen met de rol van deuteragonist, maar dit hoeft niet.
De vertrouweling kan de hoofdpersoon helpen bij het bereiken van haar doel. Ook is haar aanwezigheid handig als de held een sparringpartner nodig heeft of een spiegel voorgehouden moet worden.
Voorbeeld: Hermoine Granger in de Harry Potter-serie.
- Love interest
De love interest is het object van verlangen van de protagonist, degene op wie zij verliefd wordt.
Een love interest kan ontstaan vanuit veel verschillende situaties: van vijand naar geliefde, liefde op het eerste gezicht, tegenpolen die elkaar aantrekken, van beste vriend naar geliefde, we-doen-net-alsof-relaties, een tweede kans voor de jeugdliefde, etc.
Denk eraan dat de love interest een volwaardig personage moet zijn, met haar eigen achtergrondverhaal en strubbelingen. Vraag je ook af wat zij leuk en minder leuk vindt aan de protagonist.
Voorbeeld: Cho Chang en Ginny Weasley in de Harry Potter-serie.
- Tritagonist / tertiair hoofdpersonage
De tritagonist of het tertiaire hoofdpersonage is degene die de op twee na belangrijkste rol speelt in het verhaal (na de protagonist en deuteragonist).
De tritagonist kan de aanstichter of oorzaak zijn van alle ellende die de hoofdpersoon moet doormaken, maar dit hoeft niet per se.
Wel is het belangrijk dat dit personage goed is uitgewerkt, met haar eigen geschiedenis en karakter. Deze rol is dan ook niet hetzelfde als een normaal, plat tertiair personage, dat meestal meer als opvulling van de verhaalwereld dient.
Voorbeeld: Hermoine Granger in ‘Harry Potter and the Philosopher’s Stone’ (na deuteragonist Ron, wiens vriendschap met Harry eerst ontstaat).
- Tertiaire personages
Tertiaire personages hebben niet per se een link met de belangrijkste verhaallijn. Ze zorgen ervoor dat de wereld waarin jouw protagonist leeft gevuld is, waardoor deze realistischer overkomt.
Omdat dit type personage minder aandacht krijgt gedurende een boek is ze voor de lezer ook platter. Zorg er echter wel voor dat je zelf als auteur goed weet wie deze mensen zijn. Zeker als je een serie schrijft, weet je nooit zeker of ze later toch nog een keer een grotere rol gaan spelen.
Voorbeeld: Seamus Finnigan en Dean Thomas in de Harry Potter-serie.
- Foliepersonage
Een foliepersonage (foil character) is een personage dat contrasteert met een ander personage, meestal de protagonist. Deze persoon bestaat eigenlijk vooral om een tegenstelling te kunnen laten zien.
Een foliepersonage helpt de auteur om de kwaliteiten en karaktereigenschappen van de hoofdpersoon meer betekenis en aandacht te geven. Pas door het geschetste contrast vallen deze eigenschappen de lezer echt op.
Voorbeeld: Draco Malfoy in de Harry Potter-serie.
- Stockpersonage
Een stockpersonage is een archetypisch, bijna stereotypisch personage, zoals de rollen zoals die worden onderscheiden bij de Reis van de Held (The Hero’s Journey). Denk aan een mentor, de uitverkorene of de grapjas/joker.
Dergelijke personages hebben een vaste set aan karaktereigenschappen die bij hun rol past. Als je besluit om gebruik te maken van stockpersonages, pas dan op dat ze niet te voorspelbaar worden.
- Symbolische personages
Een symbolisch personage wordt geïntroduceerd om een groter thema of concept weer te geven. Het draait dus niet speciaal om dat personage zelf.
De rol van een symbolisch personage kan te maken hebben met de boodschap die het boek wil uitdragen. Pas wel op dat je zo’n personage niet te opzichtig inzet. Voor de lezer is het leuker als de symboliek die je wilt overbrengen subtiel wordt toegepast, waardoor de lezer zich misschien pas aan het eind van het verhaal realiseert wat de rol van dit personage was.
Ronde versus platte personages
Hoe zorg je ervoor dat je personages geloofwaardig overkomen op de lezer? Het antwoord: door hen rond te maken. Het verschil tussen ronde en platte personages:
- Rond personage: een personage met niet alleen een kloppend achtergrondverhaal (incl. logische levensloop, vrienden, familie, hobby’s, herinneringen, keerpunten), maar ook complexe emoties en een persoonlijkheid die genuanceerd is, met zowel goede als slechte karaktereigenschappen.
Kortom: iemand die jij als auteur van binnen en van buiten kent, inclusief angsten, dromen en verlangens.
Overigens zul je veel van deze informatie nooit in je verhaal verwerken, maar dat maakt niet uit. De lezer zal merken dat jouw personage meer is dan een simpele naam op papier. - Plat personage: een personage met weinig tot geen complexe emoties, uitgewerkte persoonlijkheid of motivaties achter haar handelen. Ook doormaakt zij geen ontwikkeling gedurende het verhaal.
Het is overigens een misverstand dat ronde personages altijd dynamisch zijn en statische personages altijd plat. Waarom, dat lees je hieronder.
Dynamische versus statische personages
Bij elk type personage dat je voor je verhaal creëert, moet je jezelf als auteur afvragen of dit een dynamisch personage moet worden of een statisch personage. In het kort het verschil:
- Dynamisch personage: een personage dat verandert, een persoon die een ontwikkeling doormaakt gedurende het verhaal.Dit kan betekenen dat zij een verandering doormaakt wat betreft haar kijk op de wereld om haar heen, of de houding waarmee ze het leven tegemoet treedt. Ook kan haar persoonlijkheid zich geleidelijk ontwikkelen door de dingen die ze meemaakt.
- Statisch personage: een niet-veranderend personage, een persoon die geen ontwikkeling doormaakt gedurende het verhaal.Er is geen sprake van een openbaring of stapsgewijze ontwikkeling waardoor haar overtuigingen of wereldbeeld veranderen.
De protagonist zal veelal dynamisch zijn, omdat dit meestal interessanter is voor je verhaal. Toch hoeft dit niet per se. Je kunt ook prima een rond hoofdpersonage creëren met een genuanceerde persoonlijkheid zonder haar een ontwikkeling door te laten maken.
Je leest hier meer over in de blog:
Personages: rond versus plat en dynamisch versus statisch
Deel het in de besloten Facebookgroep van BackWords.
