6 typen protagonisten
De protagonist, oftewel de hoofdpersoon, de hoofdrolspeler om wie een verhaal draait. Een rol die doorgaans snel duidelijk wordt wanneer je aan een nieuw boek begint. Toch is niet elke protagonist hetzelfde.
Is de hoofdpersoon bijvoorbeeld altijd heldhaftig, maakt zij steevast de meeste actie mee en is zij per se de enige hoofdrolspeler?
In deze blog verdiepen we ons in 6 typen protagonisten.
Wat is een protagonist?
Meestal is de protagonist het belangrijkste personage en de persoon door wiens ogen een verhaal wordt verteld. De lezer zal waarschijnlijk het meest meeleven met dit karakter, omdat het de held is over wiens leven het verhaal gaat.
Ben je benieuwd welke 9 rollen nog meer te onderscheiden zijn? Lees dan: 10 veelvoorkomende rollen voor personages
6 typen protagonisten
Een protagonist is vaak betrokken bij de meeste keuzes of conflicten in een verhaal. Zij veroorzaakt ze zelf of wordt erdoor beïnvloed. Zij heeft een doel dat het verhaal voortstuwt.
Denk aan figuren als Harry Potter, Katniss Everdeen en Frodo Baggins. Dat niet alle protagonisten hetzelfde zijn, bewijzen onderstaande 6 typen.
Je protagonist beter leren kennen? Lees ook:
- De held(in) als protagonist
De klassieke protagonist is de held(in), de hoofdpersoon die is uitverkoren om de wereld te redden van het kwaad. Dat kwaad, die antagonist, kan een schurk zijn zoals we die kennen van Disneyfilms, maar ook een natuurkracht, de maatschappij of een innerlijk conflict.
Natuurlijk krijgt dit type protagonist gedurende het verhaal vaak hulp van bondgenoten, alleen ligt de druk van het overwinnen van de externe of interne strijd bij deze eenzame held(in).
Hoewel het woord ‘held’ suggereert dat dit personage dapper is en alles aankan, is een rond personage met zowel goede als slechte karaktereigenschappen meestal interessanter.
- De groep held(inn)en als protagonist
Soms spelen meerdere personages een even belangrijke rol, bijvoorbeeld omdat er meerdere verhaallijnen zijn of omdat de hoofdstukken om en om vanuit twee of meer verschillende perspectieven worden verteld.
Elk personage krijgt ongeveer evenveel aandacht en maakt evenveel mee. Misschien spelen ze elk een andere rol in het geheel, maar ze zijn allemaal even belangrijk bij het bereiken van een bepaald doel.
Denk aan de superhelden The Avengers, The Chronicles of Narnia, Little Miss Sunshine, Love Actually, Game of Thrones en het team van Scooby-Doo.
- De anti-held(in) als protagonist
Waar een klassieke held zichzelf vaak wegcijfert en risico’s neemt voor het algemeen belang, is de anti-held eerder iemand die handelt uit eigenbelang. Ze is niet heldhaftig met een paar zwaktes om haar realistischer te maken, maar ze is ook geen echte slechterik. Meestal blijkt dat haar bedoelingen niet volledig corrupt zijn, alleen ook niet specifiek nobel.
Het zou kunnen dat de anti-held het verhaal begint als een klein schurkje dat het (vrijwillig of tegen haar zin) opneemt tegen een grotere schurk – vermoedelijk omdat ze daar zelf beter van wordt. Toch heeft ze zich tegen het einde van het boek of de film regelmatig ontwikkeld tot een personage dat nog iets minder slecht of zelfs goed is geworden.
Voorbeelden van anti-helden zijn Gru uit Despicable Me en Walter White uit Breaking Bad.
- De slechterik als protagonist
Is het morele kompas van de hoofdpersoon nog verder te zoeken dan bij de anti-held, dan is zij een klassieke slechterik. Hoewel de schurk vaak de antagonist van een verhaal is, kan zij ook de protagonist zijn.
In dat geval is zij degene die het verhaal voortstuwt en die (ondanks de slechte doelen en/of gedragingen) toch vaak de sympathie van de lezers krijgt. Zij is degene om wie het plot draait en door wiens ogen het verhaal wordt verteld.
Voorbeelden van slechteriken als protagonist zijn The Grinch in How the Grinch Stole Christmas, Dexter in de gelijknamige tv-serie en Batmans uitdager Joker in de gelijknamige film.
- De ondersteunende protagonist
Minder gebruikelijk dan de andere typen hoofdpersonen is de ondersteunende protagonist. Bij dit type wordt het verhaal meestal vanuit een ander personage verteld dan het karakter dat de meeste actie meemaakt.
De ondersteunende protagonist is vooral de verteller, die door deze rol belangrijker wordt voor het verhaal dan zij zou zijn geweest als alles verteld zou worden vanuit het perspectief van het personage dat alle belangrijke ontwikkelingen ondergaat.
Denk aan Bilbo Baggins in The Hobbit, die vertelt over Thorin Oakenshield, en Dr. Watson, die vertelt over de avonturen van Sherlock Holmes.
- De nep-protagonist
Een laatste type hoofdpersoon is de nep-protagonist. In dat geval lijkt een bepaald personage de hoofdrolspeler van het verhaal te worden, maar blijkt dit toch niet zo te zijn. Een van de veelvoorkomende redenen hiervoor is dat dit personage vroegtijdig doodgaat of zelfs wordt vermoord.
Denk aan Ned Stark in Game of Thrones, Blake in 1917 en Marion Crane in Hitchcocks Psycho.
Deel het in de besloten Facebookgroep van BackWords.
