Geloofwaardige personages:
wat motiveert hen?

motivatie-personages
Een van de meest effectieve manieren om geloofwaardige personages te creëren, is door hun motieven en gedrag aannemelijk en herkenbaar te maken.
Is je hoofdpersoon een kikker die in een ruimteschip woont? Je lezer zou dat best wel eens kunnen accepteren als die kikker zijn ruimtereis onderneemt omdat hij daarmee zijn grote liefde kan redden.

Het is dus zaak om de motivatie van je personages zo goed mogelijk te doorgronden. Waarom gedragen ze zich zoals ze doen? Waarom durven ze binnen de context van jouw verhaal buiten hun comfortzone te stappen?

Waarom is het doorgronden van de motivatie van je personages belangrijk?

Motivatie is de reden die een personage heeft om bepaald gedrag te vertonen gedurende een scène of je verhaal. Deze reden doet een lezer begrijpen waarom personage A voor actie Y kiest en personage B voor actie Z.

Het motief van een personage kan te maken hebben met een externe factor, zoals letterlijk willen overleven, maar ook met een interne factor, zoals liefde of de drang dat het goede het kwade zal overwinnen.

Omdat een dergelijke reden voortkomt uit de persoonlijkheid van een personage kan het creëren van een karakterprofiel of karakterdossier je op weg helpen.

Ook is het verstandig om je te verdiepen in eventuele emotionele wonden die je hoofdpersonen gedurende hun jeugd of volwassen leven hebben opgelopen.

Maar waarom is dit doorgronden zo belangrijk?

  • Om je boek te kunnen waarderen is het belangrijk dat lezers het gedrag van je personages geloofwaardig vinden.

    Ze hoeven het niet eens te zijn met de manier waarop persoon A of persoon B handelt, ze hoeven het niet leuk te vinden of goed te keuren, maar ze moeten wel begrijpen wat hun motivatie is.

    Zodat ze zien dat persoon A niet alleen een irritant figuur is omdat er nu eenmaal iemand moet zijn die de hoofdpersoon probeert te dwarsbomen, maar dat daar een specifieke reden voor is.

  • Motivatie helpt jou als auteur om jezelf in de schoenen van je personages te verplaatsen en hun emoties geloofwaardig over te brengen op de lezer.

    Stel dat je wilt beschrijven dat personage A een nogal opdringerig figuur is die je hoofdpersoon maar niet met rust laat. Dat kan gewoon aan het karakter van personage A liggen, maar het kan ook zijn dat zij wordt gechanteerd. Wat als haar kinderen zijn ontvoerd en pas worden teruggebracht als zij de hoofdpersoon zover heeft gekregen om actie X uit te voeren?

    Opeens is het waarschijnlijk veel begrijpelijker en gemakkelijker om het opdringerige gedrag van personage A op een overtuigende manier op papier te zetten.

  • Met het uitwerken van de protagonist hebben de meeste auteurs waarschijnlijk niet zoveel moeite, maar vergeet niet dat ook de antagonist haar eigen motivatie moet hebben voor het tegenwerken van de protagonist.

    Zij doet dat vast niet alleen om de hoofdpersoon te pesten, of omdat zij zich verveelt. Misschien heeft ze zelfs wel een sympathiek motief.

    Wat als de hoofdpersoon een krachtig medicijn probeert te bemachtigen omdat het in de verkeerde handen gebruikt kan worden om een biologisch wapen te creëren, maar eigenlijk wil de antagonist het alleen maar stelen omdat haar moeder levensbedreigend ziek is?

    Lees meer over positieve eigenschappen voor je ‘slechteriken’ in de blogreeks ‘Hoe akelig is jouw antagonist?’, over de zeven deugden.

Hoe ontdek je wat het motief is van je personages?

De makkelijkste manier om erachter te komen wat jouw personages motiveert, is om hen een voor een te onderwerpen aan een kruisverhoor en die informatie vast te leggen in je karakterdossier.

Daarbij gaat het uiteindelijk natuurlijk vooral om het waarom, aangezien dat laat zien welke achterliggende reden iemand had voor zijn/haar gedrag.

Stel hem/haar vragen, zoals:

  • Wat was het belangrijkste moment of keerpunt in jouw jeugd / op de basisschool?
  • Wat was het belangrijkste moment of keerpunt in jouw tienerjaren / op de middelbare school?
  • Wat was het belangrijkste moment of keerpunt in jouw jongvolwassen leven / tijdens een eventuele studie?
  • Wat was het belangrijkste moment of keerpunt in jouw volwassen leven tot nu toe?
  • Door wie ben je opgevoed? Hoe heb je dat ervaren?
  • Hoe is/was de relatie met je ouders/opvoeders? En met eventuele broers/zussen?
  • Had je als kind een beste vriend(in)? Hebben jullie nog steeds contact? Hoe heeft jullie relatie zich ontwikkeld?
  • Heb je een trauma opgelopen?
  • Heeft iets of iemand je pijn gedaan?
  • Heb jij iets of iemand pijn gedaan?
  • Heb je ergens spijt van?
  • Welk gevoel overheerst als je terugdenkt aan gebeurtenis XYZ?
  • Waarom heb je XYZ gedaan? Wat dacht je daarmee te bereiken?
  • Waren er alternatieven voor XYZ die je hebt overwogen? Waarom heb je die toch niet gekozen?
Let op: wees niet te snel tevreden met de antwoorden van je personages.

Vraag door totdat ze het achterste van hun tong hebben laten zien. Wellicht zul je deze informatie nooit gebruiken in je verhaal, maar het is kennis die jou zeker zal helpen tijdens het schrijven.

Wat is jouw strategie om te achterhalen wat jouw personages motiveert? Denk je daarbij ook aan de motivatie van de antagonist?

Deel het in de besloten Facebookgroep van BackWords.

Scroll naar boven