5 tips voor het schrijven van dialogen

Een Grey's Anatomy-dialoog ontleed

309-from-a-whisper-to-a-scream-cristina-meredith-350
'What if Derek robbed a bank?'

Dialogen schrijven, doe jij het graag? Hoewel we er elke dag naar luisteren, is het een kunst apart om ze pakkend op papier te krijgen.

Misschien juist omdat hetgeen we altijd horen meestal niet geschikt is om letterlijk over te nemen. Alle stopwoordjes, halve zinnen, herhalingen, als lezer zou je er doodmoe van worden.

En dan hebben we het er nog niet eens over dat we vaak niet zeggen wat we eigenlijk bedoelen.

In deze blog gebruik ik een scène uit de tv-serie Grey’s Anatomy om 5 tips voor het schrijven van dialogen te bespreken.

'Cristina, you don't jog. We don't jog.'

Een dialoog uit Grey’s Anatomy seizoen 3, aflevering 9 – ‘From a Whisper to a Scream’:

[Het is ochtend. Derek en Meredith liggen op bed.]
DEREK: ‘Six-letter word for “pinnacle”.’
MEREDITH: ‘Zenith.’
DEREK: ‘Ah, this is good. No sex. Crossword puzzles. Current events. When does the knitting start?’
MEREDITH: ‘Shut up. Good things come to those who wait.’
DEREK: ‘Yeah? I want sex.’
MEREDITH: ‘There will be no sex.’
[Cristina komt de slaapkamer binnen.]
CRISTINA: ‘Am I interrupting sex?’
DEREK: ‘No.’
CRISTINA: ‘Good. Get out.’
DEREK: ‘What? You can’t ask me to leave.’
CRISTINA: ‘Meredith.’
MEREDITH: ‘Give us a second.’
DEREK: ‘When I get back, there better be some sex.’
[Derek verlaat de slaapkamer; Cristina gaat naast Meredith in bed liggen.]
MEREDITH: ‘Why are you all sweaty and ick?’
CRISTINA: ‘I jogged here.’
MEREDITH: ‘We don’t jog. You don’t jog.’
[pauze]
MEREDITH: ‘Cristina?’
CRISTINA: ‘What if Derek robbed a bank?’
MEREDITH: ‘What?’
CRISTINA: ‘Say Derek was robbing a bank and while he was in there, you were waiting outside because it was your job to drive the getaway car.’
MEREDITH: ‘Why would Derek rob a bank?’
CRISTINA: ‘Just go with me. Please?’
MEREDITH: ‘Okay, Derek’s robbing a bank.’
CRISTINA: ‘And he gets caught, but no one knows you’re involved, ‘cause you were driving the car.’
MEREDITH: ‘Okay, Derek’s in jail and I’m in the mystery car. What’s the question?’
CRISTINA: ‘Would you turn yourself in? Or would you stay quiet and let Derek go down for a robbery in which you were a complicit participant? Or would you gonna stand by him?’
MEREDITH: ‘Well, whose idea was it to rob the bank?’
CRISTINA: ‘I don’t know. I don’t know. His. But you helped. Could you live with yourself if you just walked away and let the man you love take the fall?’
MEREDITH: ‘If you tell me, maybe I can help. If you tell me.’
CRISTINA: ‘No, I’ll see you- I’ll see you at work.’
[Cristina verlaat het bed en loopt terug naar de slaapkamerdeur.]
MEREDITH: ‘Cristina, you don’t jog. We don’t jog.’
CRISTINA: ‘Has George said anything to you?’
MEREDITH: ‘About what?’
[pauze]
CRISTINA: ‘I jog sometimes. Without you.’

'I jog sometimes. Without you.'

5 lessen die we uit deze Grey’s Anatomy-dialoog kunnen trekken:

  1. Vermijd begroetingen en afscheid nemen.
Vermijd begroetingen, afscheid nemen, koetjes en kalfjes (behalve als daar een achterliggende reden voor is natuurlijk), gebabbel en andere opvullingen. Je kunt gewoon midden in de dialoog starten.

Ook een scène beëindigen kan meteen zodra de personages klaar zijn met de te bespreken gespreksonderwerpen, zonder hen eerst nog allerlei formaliteiten te laten uitwisselen.

Voorbeeld Grey’s Anatomy:
  • De Grey’s-dialoog opent midden in een activiteit (een kruiswoordpuzzel maken): ‘Six-letter word for “pinnacle”.’
  • De scène eindigt direct na de woorden: ‘I jog sometimes. Without you.’

  1. Vermeng meerdere gespreksonderwerpen in een dialoog.
Je kunt het natuurlijk lekker overzichtelijk bij één gespreksonderwerp houden. Misschien wil je specifieke informatie over je plot of personages vrijgeven aan de lezer en daarna door naar de volgende scène.
Dat is prima, want soms is het het best om niet te veel afleiding te hebben. Ook zou het wel heel chaotisch worden als je in elke dialoog meerdere gespreksonderwerpen vermengt.

Maar wil je ter afwisseling een dialoog een keer iets dynamischer maken, dan is dit een leuke techniek om eens uit te proberen.

Voorbeeld Grey’s Anatomy:
  • In de Grey’s-dialoog gaat het eerst over seks, daarna over joggen, vervolgens over het overvallen van een bank en daarna weer over joggen.
  • Het slimme hieraan is niet alleen dat de dialoog levendiger wordt, het zorgt er ook voor dat Cristina dit kan gebruiken om tip 3 toe te passen.

  1. Maak je dialoog dynamischer door soms directe antwoorden op vragen of opmerkingen te vermijden.
Directe antwoorden op vragen maken dialogen symmetrisch. A vraagt iets, B antwoordt, A vraagt nog iets, B antwoordt en stelt een tegenvraag, A antwoordt.
Dit suggereert samenwerking tussen de gesprekspartners, terwijl conflict vaak interessanter is. Er hoeft geen sprake te zijn van ruzie, maar het vermijden van directe antwoorden wekt wel spanning op.

Bijvoorbeeld: A zegt iets over X, B vraagt iets over Y, A stelt een tegenvraag over Y, B zegt iets over X.

Voorbeeld Grey’s Anatomy:

MEREDITH: ‘Cristina, you don’t jog. We don’t jog.’ ( X )
CRISTINA: ‘Has George said anything to you?’ ( Y )
MEREDITH: ‘About what?’ ( Y )
[pauze]
CRISTINA: ‘I jog sometimes. Without you.’ ( X )

  1. Maak gebruik van subtekst.
Subtekst is de impliciete betekenis van een geschreven of gesproken tekst: datgene wat niet wordt uitgesproken, maar uit de tekst kan worden opgemaakt.
In verhalen betekent dit dat je een personage niet letterlijk laat uitspreken wat hij/zij bedoelt. Je wekt slechts de suggestie, bijvoorbeeld door middel van dubbelzinnigheid.

In het Grey’s Anatomy-gesprek vind ik de metafoor over het beroven van een bank eigenlijk ook een vorm van subtekst. Cristina wil niet expliciet zeggen op wat voor manier ze haar vriend Dr. Burke beschermt, maar de impliciete betekenis dat het over hem gaat is duidelijk.

Voorbeeld Grey’s Anatomy:

MEREDITH: ‘Okay, Derek’s in jail and I’m in the mystery car. What’s the question?’
CRISTINA: ‘Would you turn yourself in? Or would you stay quiet and let Derek go down for a robbery in which you were a complicit participant? Or would you gonna stand by him?’
MEREDITH: ‘Well, whose idea was it to rob the bank?’
CRISTINA: ‘I don’t know. I don’t know. His. But you helped. Could you live with yourself if you just walked away and let the man you love take the fall?’

  1. Voeg een vleugje humor toe.
Zelfs als je een spannende thriller schrijft, kan hier en daar wat luchtigheid een welkome afwisseling zijn. Zodat de lezer even op adem kan komen tussen alle actie en plottwisten door.

Ik geef het toe: humoristisch schrijven is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar oefening baart kunst en wellicht kan een beetje research je op ideeën brengen. Zo vind ik naast Grey’s Anatomy ook de serie Buffy the Vampire Slayer een mooi voorbeeld om van te leren.

Voorbeeld Grey’s Anatomy:

DEREK: ‘Six-letter word for “pinnacle”.’
MEREDITH: ‘Zenith.’
DEREK: ‘Ah, this is good. No sex. Crossword puzzles. Current events. When does the knitting start?’
MEREDITH: ‘Shut up. Good things come to those who wait.’
DEREK: ‘Yeah? I want sex.’
MEREDITH: ‘There will be no sex.’
[Cristina komt de slaapkamer binnen.]
CRISTINA: ‘Am I interrupting sex?’

Heb jij moeite met dialogen schrijven? Of schud je ze zo uit je mouw?

Deel je tips en strubbelingen in de besloten Facebookgroep van BackWords.

Scroll naar boven