Inspelen op angst
Je personages én lezers angst aanjagen
Opnieuw check ik mijn telefoon. Waarom heeft hij nog niets van zich laten horen? Zijn vliegtuig zou twee uur geleden al geland moeten zijn.
Net wanneer ik een berichtje wil sturen om mijn irritatie te laten blijken, verschijnt er een nieuwsalert op mijn scherm: ‘Boeing vermist boven Atlantische Oceaan’.
Angsten, we hebben er allemaal in meer of mindere mate last van. Van een fobie voor spinnen tot hoogtevrees, van bang zijn om in het openbaar te spreken tot verlatingsangst.
Wil je de lezers van jouw verhalen echt op scherp zetten, dan speel je in op hun grootste nachtmerries. In deze blog heb ik aantal ‘leuke’ angsten voor je verzameld, zodat je zowel je personages als je lezers angst kunt aanjagen.
Je lezers angst aanjagen
Van Dale beschrijft angst als: ‘gevoel van beklemming, vrees, onveiligheid of onzekerheid: iets met angst en beven tegemoetzien er erg tegen opzien, het vrezen; hij stond duizend angsten uit; in angst zitten’.
Een angst kan gaan over iets dat zo dramatisch is dat de meeste mensen het – gelukkig – nooit zullen ervaren: levend begraven worden, getroffen worden door de bliksem. Maar ook over zaken die te maken hebben met ons alledaagse leven: angst voor honden of de tandarts.
Sommige angsten lijken voor een buitenstaander misschien klein, maar ervaar jij als heel groot: het liefst vermijd je clowns, liften of drukke plekken.
Of wat dacht je van de situatie dat je thuiskomt en je ziet dat de voordeur openstaat? Het moment dat je alleen thuis bent en je hoort een vreemd geluid? Het licht dat plotseling uitvalt? Voetstappen achter je wanneer je door een donker steegje loopt?
Zelfs als we niet bang zijn aangelegd, kunnen we ons als lezers inleven in een personage dat zo’n (bijna universele) angst ervaart. Lukt het je om zo’n gevoel van beklemming in je verhalen op te roepen, dan heb je de eerste stap gezet naar een boek dat bij je lezers onder hun huid kruipt.
Je personages angst aanjagen – top 10 fobieën
Je lezers zijn uiteraard niet de enigen die je angst kunt aanjagen, ook je personages kunnen benauwd raken van bepaalde situaties. Worden je hoofdpersonen in hun leven beperkt door een intense angst voor iets specifieks, dan spreken we van een fobie.
Volgens de populairwetenschappelijke nieuwssite Scientias zijn dit de 10 meest voorkomende fobieën:
- Arachnofobie: angst voor spinnen en spinachtigen
- Sociale fobie / glossofobie: plankenkoorts, bang om verkeerd beoordeeld te worden door anderen, om onterecht opgepakt te worden door de politie, om publiekelijk te spreken, angst voor alledaagse sociale interacties
- Aerofobie: vliegangst
- Agorafobie: straatvrees / pleinvrees, wanneer je grote, open en/of drukke plaatsen vermijdt, zoals winkelcentra en vliegvelden
- Claustrofobie: angst om vast te zitten in een kleine ruimte, zoals liften
- Acrofobie: hoogtevrees
- Emetofobie: angst voor overgeven in het openbaar
- Carcinofobie: angst voor kanker
- Brontofobie: angst voor onweer, donder en/of bliksem
- Necrofobie: angst voor de dood
Hoe kijken jouw personages aan tegen deze lijst?
De oorzaak van angsten – de emotionele wonden van je personages
Ben je van plan om jouw hoofdpersoon te laten lijden onder een (extreme of beginnende) angst, dan is het verstandig om goed na te denken over de achterliggende reden van die angst. Moet de oorzaak bijvoorbeeld worden gezocht bij een emotionele wond?
Een emotionele wond is een trauma dat het gedrag van je personages beïnvloedt; de keuzes en fouten die ze maken, de gebreken die ze moeten overwinnen om hun doel te kunnen bereiken.
Duik dus vooral in de backstory van je protagonist om te achterhalen waar deze angst vandaan komt. Zo maak je van deze fobie geen gimmick maar een goed doordacht en geloofwaardig onderdeel van hun karakter.
Inspiratie nodig?
Ben jij nog op zoek naar een “leuke” angst om je lezers en/of personages de kriebels te geven? Wat dacht je van:
- Angst dat een geliefde iets overkomt
- Angst dat je huisdier wordt aangereden
- Angst om een gammele wiebelbrug over te steken (terwijl er beneden krokodillen rondcirkelen of een vuurzee / torenhoge waterval raast 😉)
- Angst voor losgeslagen waakhonden
- Angst voor mislukking
- Angst voor naalden (het liefst terwijl je vastgebonden of verlamd op een tafel ligt)
- Angst om te verdrinken
- Angst voor ziektekiemen
- Angst voor de tandarts
- Angst om te worden afgewezen
- Angst om levend begraven te worden
- Angst voor giftige slangen
- Verlatingsangst
- Bindingsangst
- Angst dat je huis in vlammen opgaat
- Angst voor geesten of zombies
- Angst voor kakkerlakken
- Angst voor levensechte poppen / robots
- Angst dat je kind wordt ontvoerd
- Angst voor clowns
- Angst voor spiegels
- Angst om te stikken
- Angst voor wormen (terwijl je levend bent begraven door de tandarts en je weet dat je geliefde vastgebonden in je huis ligt, dat in brand staat 😋)
En natuurlijk niet te vergeten: de angst dat je boek wordt afgewezen door een uitgever of een slechte recensie krijgt.
Deel het met ons in de besloten Facebookgroep van BackWords.
