De inzet verhogen - wat staat er op
het spel voor je personages?
De inzet verhogen - wat staat er op het spel voor je personages?
Onder de loep:
Chris Roerden - Don’t Murder Your Mystery
Waarom zou een normale burger achter een seriemoordenaar aan gaan? Je geeft je comfortabele leventje toch niet zomaar op om iets gevaarlijks te gaan doen? Zelfs je baan opzeggen om de wijde wereld in te trekken zal voor veel mensen een dappere stap zijn.
Om geloofwaardige personages te creëren, zul je het aannemelijk moeten maken waarom deze mensen zich gedragen zoals ze doen. In andere woorden: je moet inzicht geven in hun motivatie én wat er op het spel staat.
Een van de manieren om het plausibel te maken dat je hoofdpersonen acties ondernemen waaraan ze zich normaal gesproken niet zo snel zouden wagen, is door voor hen de inzet te verhogen. En dat is precies waarin we ons in deze blog gaan verdiepen.
Wat motiveert je personages?
Hoewel we in ons leven vast wel eens dingen doen waar we van tevoren niet uitgebreid over hebben nagedacht, zullen we meestal toch een reden hebben om in actie te komen.
Of zoals we in deze blog over (geheime) agenda’s al zagen: we hebben een doel, een motief en een strategie.
Dat motief hangt samen met de inzet. Hoe hoger de inzet, hoe gemotiveerder we zullen zijn om iets te doen. Deze inzet kan financieel zijn (de hoofdpersoon zal sneller actie ondernemen als zij door iets te doen miljonair kan worden), maar nog effectiever is het vaak als haar motivatie emotioneel van aard is (wie weet staat haar leven letterlijk op het spel).
De inzet verhogen: wat staat er op het spel?
Als we als lezer niet weten wat er op het spel staat, weten we ook niet dat we moeten vrezen voor het lot van je hoofdpersonage. Ook boeit het ons waarschijnlijk niet echt of het haar lukt om de actie te voltooien waarmee ze bezig is. We willen haar dus eigenlijk eerst leren kennen.
Misschien probeert je protagonist de identiteit te achterhalen van een voor de lezer nog onbekende persoon. Dat kan interessant zijn, maar we begrijpen nog niet zo goed waarom we ons hier druk om zouden moeten maken.
Wanneer echter blijkt dat dit de lang overleden gewaande biologische moeder van je hoofdpersoon is, snappen we opeens waarom ze hier zoveel tijd en energie in steekt. Wie weet is je hoofdpersoon zelfs ongeneeslijk ziek en ziet ze dit als haar laatste kans om kennis te maken met haar moeder en vragen beantwoord te krijgen met betrekking tot haar geboorte.
In andere woorden: we willen als lezer weten wat er op het spel staat, zodat we kunnen meeleven met de hoofdpersoon.
Vraag je als auteur daarom af: wat staat er op het spel voor mijn personages en hoe kan ik deze inzet verhogen? Hoe kan ik ervoor zorgen dat ze wel in actie móét komen?
Een bijkomend voordeel van een hogere inzet is dat je er tegelijkertijd voor zorgt dat je personages sneller bereid zullen zijn om grotere risico’s te nemen, waarmee de kans dat er iets misgaat ook nog eens toeneemt.
De inzet verhogen om spanning te creëren
Wanneer we weten welke vervelende gevolgen het heeft als de protagonist zou falen, begrijpen we haar wanhoop beter. We snappen nu immers wat haar motiveert en waarom ze alles op alles zet om haar doel te bereiken.
In ‘Don’t Murder Your Mystery’ verwoordt Chris Roerden mooi hoe het delen van informatie kan bijdragen aan spanning:
‘Suspense comes not from ignorance but knowledge: the certainty that something bad is going to happen.’
Een voorbeeld: denk aan een protagonist die door het bos rent. Als we niet weten dat ze op de hielen wordt gezeten door een bloeddorstig monster, denken we alleen maar dat ze lekker sportief bezig is. We staan er niet bij stil dat haar tranen vergiftigd drinkwater kunnen neutraliseren, wat haar het laatste wezen op aarde maakt dat de mensheid kan redden.
Door die extra informatie kunnen we ons indenken welke dramatische situaties er allemaal zouden kunnen ontstaan als je personage wordt gegrepen. Deze scenario’s hoeven niet eens echt uit te komen om spanning te creëren. (Al is hier en daar een tegenslagje toevoegen natuurlijk nooit een slecht idee. 😉)
Een ander voorbeeld: een hoofdpersoon probeert een geheime code te kraken. Dat zou een leuke hobby kunnen zijn of een uitje in een escape room, maar het is ook mogelijk dat haar kleine broertje is ontvoerd en er een bom afgaat als ze de code niet op tijd ontcijfert.
Zo kun je voor je personages de inzet verhogen
Oké, dus hoe kunnen we gebruikmaken van dergelijke motiverende omstandigheden? Er zijn een aantal factoren die je kunt gebruiken om de inzet voor je personages te verhogen. Bijvoorbeeld:
- Benadruk dat je hoofdpersoon een persoonlijk belang heeft bij in actie komen: je hoofdpersoon is er bijvoorbeeld van overtuigd dat zijzelf of iemand om wie ze geeft in gevaar is als ze niet in actie komt.
- Laat blijken dat de hoofdpersoon het in eerste instantie helemaal niet zag zitten om betrokken te worden bij de situatie.
- Zorg dat ze alle logische alternatieven al heeft afgevinkt, maar dat dit tevergeefs bleek. Denk bijvoorbeeld aan een mislukte poging om de autoriteiten te overtuigen van haar vermoedens.
- Blijf gebeurtenissen opvoeren die haar wanhoop aanwakkeren.
Zorg dus dat haar meest voor de hand liggende strategieën falen, zodat ze geen andere keus heeft dan zich op haar minst favoriete optie te storten: zelf in actie komen.
