Imposter syndrome en andere
schrijversuitdagingen

Imposter syndrome en andere schrijversuitdagingen

Onder de loep:
Joanna Penn – The Successful Author Mindset

Welkom in de wereld van de schrijver, voor wie elke zin een gevecht kan zijn tussen creativiteit en twijfelen aan zichzelf. 😉 Ben jij ook zo iemand die last heeft van het imposter syndrome en die tijdens het schrijven regelmatig wordt lastiggevallen door een innerlijke saboteur?

Of ben jij vooral bang om persoonlijk te worden beoordeeld vanwege je (spicy / gewelddadige / dark & twisty) schrijfsels, kun je er niet tegen om kritiek te krijgen op je werk, of ben je als de dood om te worden afgewezen?

In deze blog komen enkele veelvoorkomende schrijversuitdagingen aan bod en kijken we welke tips auteur Joanna Penn van The Successful Author Mindset voor ons heeft om hiermee om te gaan.

Laten we enkele veelvoorkomende schrijversuitdagingen onder de loep nemen:

Imposter syndrome: angst om door de mand te vallen

Wie kent het niet: het oplichterssyndroom, oftewel de angst om door de mand te vallen. Hoewel ik bang ben dat ook veel ervaren schrijvers zich nog steeds een bedrieger voelen, zelfs nadat ze al meerdere boeken hebben geschreven, is het voor beginnende schrijvers helemaal een uitdaging om zelfvertrouwen te kweken.

Want er zal vast elk moment iemand kunnen opstaan die je doorheeft, die inziet dat jij nooit schrijver had mogen worden en dat je al helemaal nooit een boek zou mogen uitbrengen.

Joanna Penn laat het redelijk simpel klinken hoe je met imposter syndroom zou moeten omgaan:

‘Embrace self-doubt as part of the creative process. Be encouraged by the fact that virtually all other creatives, including your writing heroes, feel it too with every book they write.’

Denk je nu: dat is makkelijk praten, maar in de praktijk krijg ik daar mijn imposter syndrome niet mee onder controle? Schrijf dan onderstaande quote van schrijver Ray Bradbury op een mooie opvallende post-it of print hem uit en hang hem boven je schrijftafel:

‘You only fail if you stop writing’

Angst om te worden afgewezen

Als je boeken schrijft, kun je er niet omheen: afgewezen worden. Misschien heb je al eens meegedaan met een schrijfwedstrijd en heb je niet gewonnen. Of je hebt je manuscript zelfs opgestuurd naar een uitgeverij en je kreeg als antwoord dat je verhaal ‘niet binnen ons fonds’ past.

Laat je daar niet door ontmoedigen. Weet je nog hoe vaak Harry Potter en de steen der wijzen ook alweer is afgewezen voordat J.K. Rowling een thuis vond voor haar boeken? Precies: twaalf keer.

Natuurlijk is een afwijzing ontvangen geen pretje en dat zal het ook nooit worden. Wel kan het helpen om het te zien als een normaal onderdeel van het proces. Het is een kans om te groeien als schrijver, zeker als je een toelichting krijgt welke punten je nog zou kunnen verbeteren.

Toch is het volgens Joanna Penn verstandig om als schrijver een dikkere huid te kweken en te werken aan je veerkracht. Niet alleen om weer op staan en door te gaan na een afwijzing, maar ook om te leren omgaan met uitdaging nummer 3.

Angst om kritiek te krijgen

Feedback van je schrijfmaatjes, familie, proeflezers, uitgever, redacteur en later je normale lezers… als schrijver krijgen we heel wat kritiek voor onze kiezen.

Het is altijd even slikken als blijkt dat mensen je verhaal niet direct fantastisch vinden. Probeer je echter een stapje terug te doen en kijk je er met een iets minder bevooroordeelde blik naar, dan is het eigenlijk heel logisch.

Hoe groot is de kans namelijk dat er bij een verhaal waar je al máánden (of misschien zelfs jaren) bovenop zit, geen ruimte meer is voor verbetering? Als schrijver zie je je eigen fouten en valkuilen allang niet meer. Daarvoor heb je al veel te intensief naar je tekst gestaard.

Joanna Penn zegt daarom terecht dat kritiek ook nuttig zijn: constructieve kritiek (oftewel feedback) van een redacteur of iemand anders met oog voor taal zorgt er alleen maar voor dat je boek beter wordt. Je hebt niks aan een redacteur of proeflezer die alleen maar zegt hoe geweldig je werk al is.

En ook na het verschijnen van je boek zal niet iedereen lyrisch zijn. Je kunt namelijk nooit een boek schrijven dat bij iedereen in de smaak valt. Gelukkig weet Joanna Penn ook daar een positieve draai aan te geven. Ze zegt dat leesbeoordelingen met 1 of 2 sterren je schrijvershart pijn zullen doen, maar als er daarnaast ook recensies zijn met 3, 4 en 5 sterren maken ze de reviewpagina van je boek alleen maar geloofwaardiger.

Je innerlijke saboteur

Je innerlijke saboteur of criticus is dat stemmetje in je hoofd dat zegt dat wat je hebt geschreven verschrikkelijk is, dat je zinnen waardeloos zijn en het je nooit zal lukken om een boek te schrijven dat even goed is als dat van je favoriete auteurs.

Voor veel schrijvers is dat kritische stemmetje nooit ver weg. De grootste valkuil hierbij is dat je hierdoor helemaal niet meer durft te schrijven of je schrijfsels niet met de buitenwereld durft te delen.

Hierdoor zorg je er eigenlijk voor dat dat stemmetje gelijk krijgt, want hoe minder je schrijft en hoe minder feedback je ontvangt, hoe kleiner de kans is dat de kwaliteit van je zinnen verbetert.

Onthoud dat je niet achter je schrijftafel gaat zitten om een bestseller te schrijven. Je geeft je fantasie de vrije loop en daarna zie je wel weer verder. Bewaar die innerlijke criticus dus lekker voor tijdens het herschrijven, want dat is de fase dat je gaat schaven en perfectioneren.

Heb jij ook last van zo’n innerlijke saboteur? Lees dan ook deze twee blogs nog even:

Angst om te worden beoordeeld vanwege je schrijfsels

Wat zullen mensen wel niet van je denken als je schrijft over [seks / mishandeling / (zelf)moord / depressie / geweld / dierenleed / drugs]? Je bent toch een brave hendrik, wat als ze je anders gaan bekijken?

Soms is het lastig om te onthouden, maar jij bent niet je boek.

Als iemand kritiek heeft op je plot of je personages dan is dat geen kritiek op jou persoonlijk. Toch voelt dat vaak wel zo. Het gaat namelijk wel over onze boekenbaby’s, wat vaak schrijfprojecten zijn waar we met bloed, zweet en tranen aan hebben gewerkt.

Ook zullen sommige lezers zich afvragen of de onderwerpen waarover je schrijft dingen zijn die je zelf hebt meegemaakt. Dat kun je dan bevestigen of ontkennen, je kunt er mysterieus over doen of er een grapje over maken.

Probeer al deze mogelijke beoordelingen van buitenaf echter los te laten tijdens het schrijven. Pas dan zal je creativiteit echt de ruimte krijgen om dingen te verzinnen waarover je anders niet zou durven fantaseren.

Blokkeert de angst om te worden aangekeken op je schrijfsels je te erg? Dan kun je altijd overwegen om onder een pseudoniem te schrijven.

Heb jij last van een van bovenstaande schrijversuitdagingen of ben je benieuwd welke tips Joanna Penn nog meer heeft om je schrijversmindset te verbeteren?

Lees dan The Successful Author Mindset. A Handbook For Surviving The Writer’s Journey.

Wat is jouw grootste mentale obstakel tijdens het schrijven en hoe ga je hiermee om? Deel je tips en strubbelingen in de besloten Facebookgroep van BackWords.