To plot or not to plot?
Een jongetje komt erachter dat hij een tovenaar is en verslaat na een hoop tegenslagen en overwinningen de ‘bad guy’.
Dat is hoe Harry Potter eruit zou zien als er alleen een hoofdplot was. Als we het met één verhaallijn moesten doen.
Niks over de perikelen van de Weasleys, Hagrids liefde voor vreemde dieren, Dumbledores familiegeschiedenis, of Hermoines strijd voor de huiselfen.
Ligt het aan mij, of klinkt Harry Potter dan opeens een beetje saai en oppervlakkig?
Dat is precies de reden waarom je er goed aan doet om naast je hoofdplot – je hoofdverhaallijn – ook na te denken over ondersteunende plots. We willen als lezer de diepte in. De personages beter leren kennen. Hun motieven begrijpen.
Dit roept alleen meteen de vraag op: ben jij een ‘plotter’ (ook wel ‘architect’) of een ‘pantser’ (ook wel ‘tuinier’)?
Een wat, zeg je?
- Een plotter / architect: iemand die haar boek al helemaal heeft uitgedacht voordat zij begint met schrijven. Oftewel: de schrijver die, zoals een architect, haar hele ‘huis’ tot in de puntjes uitwerkt voordat ze begint.
- Een pantser / tuinier: iemand die vliegt zonder vluchtplan en dus gewoon gaat zitten om te beginnen met schrijven. Oftewel: een schrijver die, zoals een tuinier, een zaadje plant en kijkt hoe het verhaal zich ontwikkelt.
In het laatste geval ontdek je jouw extra verhaallijnen waarschijnlijk namelijk pas onderweg en dat kan betekenen dat je weer helemaal opnieuw moet beginnen.
(Hoewel ik sowieso al 8 verschillende herschrijfrondes kan verzinnen, óók voor een plotter.)
Zelf ben ik denk ik een combinatie van die twee typen schrijvers. Om op ideeën te komen, doe ik meer aan ‘pantseren’ – bijvoorbeeld door te freewriten – maar als ik eenmaal een hoofdidee heb, is het verstandiger om te beginnen met alles zo goed mogelijk uit te werken.
Waarom?
Allereerst omdat ik van mezelf weet dat ik er – toen ik nog meer een pantser was – zo’n 10 jaar over deed om überhaupt het een en ander op papier te krijgen.
Bovendien houd ik ervan als er het gehele verhaal door hints en misleidende aanwijzingen gestrooid worden en dat is lastig als je niks plot.
Plotten hielp me daarnaast enorm tijdens NaNoWriMo (National Novel Writing Month), omdat ik iedere dag 1.667 woorden moest schrijven en dat was simpelweg onmogelijk zonder al ideeën te hebben voor specifieke scènes.
Wat is jouw aanpak tijdens het schrijven? Ga je planmatig te werk of begin je gewoon en zie je wel waar het schip strandt? 
PS Op de foto zie je trouwens een schema van J.K. Rowling van ‘Harry Potter and the Order of the Phoenix’. Zij is dus duidelijk een plotter. Wat natuurlijk ook bijna niet anders kan met alle informatie die ze al in eerdere boeken verwerkt terwijl het pas later relevant wordt!
