Van idee tot boek:
het leven van een verhaal

Van idee tot boek: het leven van een verhaal

van-idee-tot-boek

Hoe gaat dat eigenlijk in zijn werk wanneer een auteur een idee voor een nieuw boek heeft? En hoeveel tijd zit er tussen het krijgen van dat idee en het moment dat het boek in de winkel ligt?

Misschien heb jij je ook wel eens afgevraagd hoe het leven van een verhaal eruitziet. Uiteraard is dit niet voor elk boek hetzelfde. Allereerst hangt het er natuurlijk van af of je al een uitgever hebt die het wil uitgeven, of dat je nog zoekende bent. Wie weet wil je het wel in eigen beheer gaan publiceren.

Wat ik wel kan vertellen, is hoe het er bij mij aan toegaat. Laten we mijn tweede boek ‘Geheugenspel’ als voorbeeld nemen.

Het leven van ‘Geheugenspel’:

  1. Het idee – JULI 2019

De ideeën voor mijn tweede en derde boek ontstonden terwijl ik nog bezig was met het verbeteren van boek 1 (‘Fatale keuzes’). Mijn uitgever Sandra vroeg hoe ik erover dacht om een trilogie te schrijven en aangezien ik zelf al een beginnend idee had voor een tweede deel was dat een uitdaging waar ik graag mee aan de slag ging.

  1. Plotten – JULI – SEPTEMBER 2019

Ik hou ervan om voordat ik begin met schrijven zo gedetailleerd mogelijk uit te werken hoe mijn verhaallijnen zich ontwikkelen. Tussen de correcties van ‘Fatale keuzes’ door was ik daarom bezig om de ideeën voor ‘Geheugenspel’ verder uit te werken.

  1. Beginnen aan de eerste versie – NOVEMBER 2019

Tijdens National Novel Writing Month (NaNoWriMo) schreef ik de eerste 50.000 woorden. Voor de duidelijkheid: deze woorden waren verre van perfect. Ik was al blij als ik mijn doel van 1.667 woorden per dag haalde.

Omdat het boek twee verhaallijnen kent die zich in verschillende jaren afspelen (en met verschillende perspectieven), vond ik het makkelijker om eerst alle hoofdstukken van 1998/1999 te schrijven en daarna pas de hoofdstukken van 2019 op papier te zetten.

  1. De eerste versie afschrijven – DECEMBER 2019 – APRIL 2020

‘Geheugenspel’ zou uiteindelijk zo’n 90.000 woorden worden, dus in de maanden na NaNoWriMo ging ik in een wat rustiger tempo verder met de rest van het verhaal.

Eerlijk gezegd ben ik na NaNoWriMo meestal een beetje schrijfmoe, omdat dat zo intensief is. Verder zijn er natuurlijk de feestdagen waardoor er minder van schrijven terechtkomt.

  1. Eerste versie af! – 13 APRIL 2020

YES, gelukt! Op 13 april voltooide ik de eerste versie van mijn manuscript.

Helaas hadden zich in de tussentijd in mijn hoofd al allerlei ideeën gevormd over hoe ik het verhaal nog kon verbeteren. Klaar betekende dus jammer genoeg niet echt klaar. 😉

  1. Herschrijven – TWEEDE HELFT APRIL 2020

Normaal zou ik mijn manuscript het liefst eerst een paar weken laten liggen voordat ik zou beginnen met herschrijven, maar de deadline kwam me iets te snel dichterbij, dus ik ben toch maar meteen verdergegaan.

Een voordeel was dat ik die eerste hoofdstukken alweer zo’n tijd geleden had geschreven dat ik er met een redelijk frisse blik naar kon kijken.

  1. Manuscript opsturen naar de uitgever – 3 MEI 2020

3 mei was het dan echt zover: ik stuurde mijn manuscript op naar mijn uitgever Hamley Books. Een superspannend moment natuurlijk, want ik had nog aan niemand een woord laten lezen. Dat stel ik uit zelfbescherming namelijk het liefst zo lang mogelijk uit.

  1. Manuscript naar de redacteur – MEI – JUNI 2020

Nadat de uitgever een eerste check had gedaan om te kijken of ze enigszins tevreden was (met andere woorden: of ik niet beter opnieuw kon beginnen 😉), werd mijn manuscript doorgestuurd naar de redacteur.

In plaats van een schrijfpauze in te lassen, had ik voor 30 juni nog een deadline voor een kortverhaal voor onze bundel voor het goede doel (‘Instinct’). Ik vind kortverhalen megalastig, daarom koos ik ervoor om dit verhaal ook over Emily te laten gaan en het te laten afspelen na ‘Geheugenspel’.

Toen dat gelukt was, ben ik begonnen met het verder uitwerken van mijn ideeën voor boek 3 over Emily. De basis had ik tegelijk met de ideeën voor ‘Geheugenspel’ al op papier gezet, maar er waren nog genoeg nieuwe personages om te leren kennen en plotontwikkelingen om over na te denken. Een mooie klus voor tijdens het wachten.

  1. Manuscript terug van de redacteur – 23 JUNI 2020

Weer een spannend moment: wat zou de redacteur allemaal uit mijn manuscript gevist hebben? Het antwoord is dat ik mijn lijst met woorden die ik te vaak gebruik flink kon uitbreiden. 😂

Toen ik alles na anderhalve maand teruglas, kon ik er zelf eerlijk gezegd wel om gniffelen dat ik bepaalde woorden echt opvallend vaak had gebruikt. Nog genoeg werk aan de winkel dus!

  1. Suggesties van de redacteur verwerken – EIND JUNI – JULI 2020

Ik stortte me weer vol goede moed op mijn manuscript. Het resultaat:

  • Van 681x ‘maar’ naar 356x
  • Van 97x ‘natuurlijk’ naar 28x
  • Van 132x ‘waarschijnlijk’ naar 60x

En zo kan ik nog wel even doorgaan. 😉

  1. Tweede versie manuscript opsturen naar de uitgever – 29 JULI 2020

Zo gezegd, zo gedaan. De suggesties van de redacteur hadden me enorm geholpen om weer met iets meer tevredenheid naar het geheel te kijken.

Ik merk bij mezelf dat hoe langer ik me niet met mijn eigen manuscript heb beziggehouden, hoe onzekerder ik erover word. Is alles niet te voor de hand liggend of ongeloofwaardig? Is het allemaal te simpel?

Maar op een gegeven moment moet je zo’n boek toch loslaten, dus hup, daar ging de tweede versie naar de uitgever.

  1. Manuscript naar de corrector – AUGUSTUS 2020

Hoe meer ogen er naar een manuscript kijken voordat het naar de drukker gaat, hoe beter. Zelf had ik het volledige verhaal inmiddels al zoveel keer herlezen en bijgeschaafd dat ik spelfouten bijna niet meer zag. Hoewel zulke fouten me normaal gesproken vaak meteen opvallen in andermans teksten, was ik gewoon blind geworden voor mijn eigen werk.

Tijd dus voor een paar verse ogen: die van de corrector.

  1. Manuscript terug van de corrector – 22 AUGUSTUS 2020

Weer even een spannend momentje wanneer je manuscript terugkomt van de corrector. Gelukkig bleek het allemaal mee te vallen, ik was binnen een uurtje door alle verbeteringen heen.

Alleen kon ik het daarna natuurlijk niet laten om alles nog een keer van voren af aan te lezen om te checken of we echt niks meer over het hoofd hadden gezien. Daardoor gingen er toch weer een paar dagen overheen.

  1. Derde versie manuscript opsturen naar de uitgever – 27 AUGUSTUS 2020

Alle suggesties verwerkt, alles nog een keer doorgelezen. Weer probeerde ik het moment van opsturen zo lang mogelijk uit te stellen, maar ik moest er echt aan geloven: de derde versie van mijn manuscript ging weer terug naar de uitgever.

  1. Manuscript naar proeflezers – SEPTEMBER 2020

Misschien nog wel spannender was het moment waarop ‘Geheugenspel’ voor het eerst naar een aantal proeflezers ging. Zij kijken natuurlijk weer met heel andere ogen naar zo’n verhaal dan ikzelf, de redacteur en de corrector.

Bovendien was ik benieuwd of alles een beetje te volgen was voor iemand die ‘Fatale keuzes’ niet had gelezen, want het leven van de hoofdpersonages loopt natuurlijk gewoon door en er staan aardig wat verwijzingen in naar de gebeurtenissen uit boek 1.

  1. Manuscript terug van proeflezers – SEPTEMBER 2020

Het interessantst aan de feedback van mijn proeflezers vond ik dat de ene persoon op heel andere dingen had gelet dan de andere persoon.

Een aantal van de opmerkingen van de ene proeflezer ging bijvoorbeeld over het gedrag van drie broers en of dat wel bij hun leeftijd paste. En of bepaalde acties wel konden kloppen als je ze zelf zou uitvoeren.

De andere proeflezer ging juist meer in op de verschillen tussen wat normaal is in Nederland en wat in België, qua woordgebruik maar ook inhoudelijk. Zo kwam ik er bijvoorbeeld achter dat gevangenen in België blijkbaar geen magnetronmaaltijden krijgen.

Al met al kwamen ze gezamenlijk met een aantal nuttige punten om nog eens goed naar te kijken.

  1. Finale versie manuscript naar de uitgever – 8 OKTOBER 2020

En dan is het moment daar: er is niets meer aan te doen. Zo voelt het in elk geval. Oké, een verdwaalde spelfout kan er tijdens het controleren van het binnenwerk nog wel worden uitgehaald, maar het verhaal zelf is af.

  1. InDesigner aan de slag met het binnenwerk – OKTOBER 2020

Omdat ‘Geheugenspel’ het vervolg is op ‘Fatale keuzes’ hebben we besloten om het binnenwerk er hetzelfde uit te laten zien.

Alleen het lettertype kon deze keer een half puntje groter, omdat het boek minder woorden bevat. De lettergrootte van ‘Fatale keuzes’ was wat kleiner gemaakt dan normaal, omdat het anders wel erg dik zou worden. Veel mensen zullen ‘Geheugenspel’ dus wat prettiger leesbaar vinden. 😉

  1. Binnenwerk controleren – OKTOBER 2020

Alles nog een allerlaatste keer doorlezen voordat het boek naar de drukker gaat. Zijn er geen rare zinsafbrekingen, woorden die cursief zouden moeten staan, verdwaalde spelfouten of andere zaken met betrekking tot de lay-out?

En hoe zit het met de ePub voor het e-book, ziet daar alles eruit zoals het zou moeten?

  1. Boek gaat naar de drukker! – 22 OKTOBER 2020

22 oktober was het zover: ‘Geheugenspel’ vertrok naar de drukker. Spookscenario’s over missende hoofdstukken en verkeerd gedrukte pagina’s schoten door mijn hoofd. Of die angsten terecht waren of niet zou ik pas te weten komen zodra ik het eerste exemplaar in handen kreeg en kon doorbladeren.

  1. Boek komt in de winkel (als je geluk hebt) – NOVEMBER 2020

20 november 2020 is de officiële verschijningsdatum van ‘Geheugenspel’. Toch betekent dit niet automatisch dat mijn boek in alle Nederlandse en Belgische boekhandels ligt. Van de duizenden nieuwe boeken die elke maand verschijnen, leggen boekwinkels namelijk het liefst boeken in de winkel waarvan ze met enige zekerheid kunnen voorspellen dat ze goed zullen verkopen. Die zekerheid is het grootst bij internationale bestsellers en andere grote namen.

Je helpt een auteur daarom enorm door naar een lokale boekhandel te gaan en daar hun boek te bestellen. In dat geval bestaat de kans dat de winkeleigenaar meteen een extra exemplaar aanschaft om alsnog op een kostbaar plankplekje te leggen.

Online is het allemaal natuurlijk wat makkelijker voor een boekhandel, daar kunnen eigenaren alle boeken aanbieden die ze willen, aangezien ze ze zelf niet fysiek hoeven op te slaan.

Hopelijk is het door deze korte toelichting nog begrijpelijker waarom auteurs het zo leuk vinden als mensen foto’s naar hen sturen van hun boek dat in een boekhandel ligt. 😊

  1. Boek komt in de bibliotheek (als je geluk hebt) – enkele maanden later

Van de ruim 30.000 boeken die jaarlijks nieuw verschijnen, komen de bekende namen natuurlijk zo snel mogelijk in de bibliotheek te liggen. Bij de minder bekende auteurs is dat een ander spannend puntje, want de meeste bibliotheken zullen geen ruimte hebben om alle boeken in hun kasten te zetten.

Als je geluk hebt, heeft de AI-recensent van NBD Biblion (voorheen waren dat echte recensenten) jouw boek na een paar maanden “gelezen” en beoordeeld, en krijgt je boek groen licht. Daarna kunnen bibliotheken een of meerdere exemplaren bestellen en kan het worden uitgeleend.

Ook dat nog!

Zoals ik al zei: elk boek is anders. Zo zou het kunnen dat een verhaal nog een paar keer extra heen en weer gaat tussen de uitgever en de auteur, bijvoorbeeld omdat een boek uit te veel woorden bestaat, of omdat er nog iets meer aan het verhaal en de personages moet worden gesleuteld voordat het naar de redactie- en/of correctiefase gaat.

Ook vinden sommige auteurs het prettig om al tijdens het schrijven proeflezers in te schakelen. Bijvoorbeeld na de eerste versie of zelfs al eerder, wanneer ze hun schrijfsels meteen voorlezen aan hun kinderen of laten lezen aan hun partner.

Daar komt nog bij dat in bovenstaande levensloop niets staat over een aantal belangrijke gebeurtenissen die bij ‘Geheugenspel’ tussendoor ook nog plaatsvonden. Te weten:

  • Titel en tagline verzinnen

    Sommige auteurs weten al wat de titel van hun boek gaat worden voordat ze beginnen met schrijven – ik helaas niet. Gelukkig waren daar Lara, Ink en Sandra die hielpen met brainstormen, waarna ‘Geheugenspel’ tevoorschijn kwam als winnaar.

    Daarna moest er nog een tagline komen voor op de cover: een zinnetje dat de nieuwsgierigheid wekt van potentiële lezers, maar niet te veel verraadt: ‘Wat als je de waarheid niet kent?’

  • Cover laten ontwerpen

    Ook moest er natuurlijk überhaupt nog een cover worden ontworpen. Inmiddels denk ik dat het wellicht makkelijker is om eerst een mooie coverfoto te kiezen en daarna pas aan je verhaal te beginnen, want andersom kan een uitdaging zijn. 😉

    Zo zochten we voor ‘Geheugenspel’ in eerste instantie een vergelijkbare foto als die van ‘Fatale keuzes’. Zeg maar een mannelijke versie van Emily, aangezien het haar vader moest voorstellen. Dat werd niks. Het ontwerp wekte de indruk van een feelgoodroman terwijl het om een detective gaat.

    Gelukkig kwam ik nadat ik heel veel foto’s had doorgeklikt een afbeelding tegen die eigenlijk erg goed paste bij het verhaal. Hoewel Emily’s vader in het boek niet direct wordt doodgeschoten in de ondergrondse parkeergarage (zoals de man op de foto) – hij ligt namelijk eerst nog een aantal dagen in coma – sloot het symbolisch gezien wel goed aan, aangezien die parkeergarage met enige vertraging wel zijn dood betekende.

  • Flaptekst schrijven

    De flaptekst: mijn minst favoriete onderdeel! Hoe vat je een boek samen in minder dan 150 woorden? Ik vind het nog steeds een onmogelijke taak, maar het is een onvermijdelijk onderdeel van het proces.

    Probeer maar eens in zo weinig woorden uit te leggen waar je boek over gaat, waarbij je de lezer nieuwsgierig maakt, prikkelt, maar niet te veel onthult. Ook heb je geen ruimte om uit te weiden over al die interessante zijlijntjes in de levens van je personages die je verhaal juist die extra diepte geven.

    Voor ‘Geheugenspel’ is dit de omslagtekst geworden:
Omslag met flaptekst 'Geheugenspel'
Hoera, je hebt het tot het einde van deze blog gered, dus hopelijk vond je het een beetje interessant om te lezen hoe het leven van een verhaal eruitziet van idee tot boek.
Voor de auteurs die zelf ook al een boek hebben uitgegeven of laten uitgeven: wat waren jouw ervaringen?

Heb je eerst jarenlang met een idee rondgelopen voordat je begon of kreeg het verhaal pas vorm toen je al bezig was met schrijven? Kortom: ging alles veel sneller of duurde het juist langer? 😊

Deel het in de besloten Facebookgroep van BackWords.

Scroll naar boven