Zo maak je tijd vrij om te schrijven
Zo maak je tijd vrij om
te schrijven
Wanneer een vastgelopen verhalenverteller lid wil worden van de Facebookgroep van BackWords vraag ik altijd wat op dit moment iemands grootste uitdaging is op het gebied van schrijven. Naast beginnen met schrijven is veruit het meest genoemde antwoord: geen tijd hebben.
We rennen van ons werk naar ons huishouden en van de sportschool naar onze vrienden. Voor we het weten, is er weer een week om waarin we geen aandacht hebben kunnen geven aan dat verhaal dat al die tijd al door ons hoofd spookt.
In deze blog geef ik je 10 tips om je schrijfwens eindelijk serieus te nemen en aan de slag te gaan.
Tijd is geld geluk
Wanneer heb jij voor het laatst tijd gereserveerd voor jezelf? Gewoon om lekker te doen waar je op dat moment zin in hebt. Als je je dat niet meer kunt herinneren, is het waarschijnlijk te lang geleden.
Toch is tijd vrijmaken voor jezelf belangrijk. Je wordt er namelijk een leuker en gelukkiger mens van en dat is iets waar ook je omgeving veel profijt van heeft. Daarom bij deze:
10 tips om meer (schrijf)tijd vrij te maken voor jezelf
- Neem je dagen onder de loep.
Welke eenmalige of terugkerende afspraken heb je in je agenda staan? En welke activiteiten staan er niet in, maar kosten wel veel tijd? (Denk aan boodschappen doen, koken, stofzuigen, ’s avonds tv kijken.)
Stel jezelf de vraag: dragen de dingen waar ik mijn tijd nu aan besteed bij aan wat ik écht wil in dit leven? Dragen ze bij aan het waarmaken van mijn dromen?
- Schrap dingen in je agenda waar je minder blij van wordt.
Zoals Peter Drucker al zei: ‘If you want something new, you have to stop doing something old.’
Kijk kritisch naar de afgelopen weken. Welke afspraken had je achteraf gezien wel kunnen missen, omdat je er eigenlijk alleen heen ging omdat je je verplicht voelde om te gaan? En waren alle dagelijkse noodzakelijkheden (opruimen, uitgebreid koken, het nieuws kijken) echt nodig of deed je ze vooral uit gewoonte?
Nee leren zeggen, is misschien niet makkelijk, maar wel nuttig. Neem je agenda voor de komende weken onder de loep en zeg afspraken af waarvan je gevoelsmatig merkt dat je er stiekem toch al geen zin in had.
- Je hoeft niet direct te antwoorden als iemand een beroep doet op je tijd.
Neem voortaan een momentje om na te denken in plaats van direct in te gaan op een verzoek of sociale afspraak.
Natuurlijk is het lief van je als je een gunst positief beantwoordt en je hoeft geen dingen te weigeren waar je blij van wordt, maar vraag jezelf in elk geval eerst even af of je zin hebt om je schaarse tijd hiervoor in te leveren.
Is het antwoord ‘nee’, dan kun je degene die het verzoek deed wellicht doorverwijzen naar iemand anders die beter in staat zal zijn om te helpen. (Dit geldt trouwens ook voor verzoeken die je op je werk krijgt, waardoor je eigen taken onder druk komen te staan.)
Gaat het om een sociale afspraak, zoals een feestje of een andere gezellige ontmoeting, luister dan vooral naar je gevoel: is dit waar je op dit moment het liefst je vrije tijd aan besteedt? Wil je deze afspraak inderdaad liever niet missen, kijk dan of je het kunt combineren met iets waar je toch al tijd aan kwijt bent, zoals het avondeten. Of spreek met meerdere vrienden of familieleden tegelijk af in plaats van met iedereen individueel.
- Blokkeer tijd in je agenda, zoals je bij elke andere belangrijke afspraak zou doen.
Zo, die staat, een afspraak met jezelf. Door bewust in je agenda te zetten wanneer je van plan bent om tijd te maken om te schrijven, wordt het net iets minder makkelijk om die uren voor elke willekeurige vorm van afleiding op te geven.
Eigenlijk is het een kwestie van prioriteiten stellen. Door tijd te blokkeren, herinner je jezelf aan het feit dat je zou willen dat schrijven een prioriteit wordt in je leven.
- Neem jezelf onder de loep.
Vraag je af: waarom is het me tot nu toe niet gelukt om tijd vrij te maken om te schrijven? Ben je stiekem misschien bang of je wel goed genoeg zult zijn of wat anderen ervan zullen vinden?
Edith Eger raadt in haar boek ‘Het geschenk’ aan om je eigen woordkeus onder de loep te nemen. Als je jezelf of anderen aanspreekt, vervang dan de volgende woorden:
- ‘Ik kan niet’ betekent eigenlijk ‘ik wil niet’ > vervang dit door ‘ik kan’, bijvoorbeeld: ‘ik kan in mijn drukke leven geen tijd vrijmaken om te schrijven’ wordt ‘ik kan van schrijven een prioriteit maken’.
- ‘Ik probeer het’ is eigenlijk liegen; je doet iets of je doet het niet – door ‘proberen’ te gebruiken, geef je jezelf alle ruimte om het niet te doen > vervang dit door ‘ik wil’, ‘ik kies voor’, ‘ik ben bereid om’, bijvoorbeeld: ‘ik zal proberen om tijd vrij te maken om te schrijven’ wordt ‘ik kies ervoor om tijd vrij te maken om te schrijven’.
- ‘Ik moet dit doen’ > vervang dit door ‘ik wil’, ‘ik kies voor’, ‘ik ben bereid om’, bijvoorbeeld: ‘ik moet nu eenmaal het huishouden draaiende houden, dat slokt al mijn vrije tijd op’ wordt ‘ik ben bereid om iets minder grondig schoon te maken en af en toe eten te bestellen in plaats van zelf te koken, zodat ik tijd overhoud om te schijven’.
Nog een confronterende vraag om jezelf te stellen, is: stel dat ik nog maar drie jaar te leven heb, zou ik mijn dagen dan nog steeds indelen zoals ik nu doe? Het is een cliché, maar je leeft maar één keer.
- Kleine momenten tellen ook mee.
Misschien droom je er meteen van om een volledige dag voor jezelf te hebben en niet gestoord te worden. Helaas wijst de praktijk meestal uit dat dat lastig is.
Het goede nieuws is dat kleine momenten ook tellen. Het schrijfproces bestaat niet alleen uit woorden typen achter een laptop. Misschien raak je op je werk wel geïnspireerd door een grappige opmerking van een collega, verzin je tijdens je plaspauze een nieuwe hobby voor je hoofdpersoon of bedenk je al afwassend opeens een plottwist.
- Geef jezelf een doel en/of deadline.
Persoonlijk werk ik graag met deadlines. Hoewel ze voor stress kunnen zorgen, geven ze me ook net dat extra stokje achter de deur. Zo’n doel kun je jezelf stellen (bijvoorbeeld: ik wil 1 hoofdstuk per week schrijven), maar je kunt ook meedoen aan National Novel Writing Month (NaNoWriMo) of schrijfwedstrijden.
Inmiddels kan ik uit ervaring zeggen dat er geen betere stok achter de deur bestaat dan een uitgever die op je boek zit te wachten. Maar ja, dat is juist het probleem van de kip en het ei: hoe kom je aan die uitgever terwijl je boek nog niet af is?
Heb je daadwerkelijk de ambitie om je werk onder te brengen bij een traditionele uitgever, dan kan het handig zijn om schrijfwedstrijden van uitgeverijen in de gaten te houden. Tijdens zo’n wedstrijd schrijf je vaak een kortverhaal met betrekking tot een bepaald thema. Op die manier kom je alvast in het vizier van een uitgever en krijgt deze uitgever een eerste indruk van jouw schrijfstijl.
Mocht de uitgever onder de indruk zijn van jouw korte verhaal, dan kun je vertellen dat je er eigenlijk een groter verhaal van aan het maken bent en/of dat je nog een ander manuscript hebt liggen waar ze wellicht interesse in hebben. De kans van slagen is dan soms net iets groter dan wanneer jouw werk op een grote stapel met andere manuscripten terechtkomt.
Gaan die schrijfwedstrijden je allemaal net iets te ver en wil je jezelf gewoon een doel geven? Dan kan een lijst met nog te schrijven scènes handig werken. Zo hou je overzicht wat er nog moet gebeuren en kun je afvinken van welke hoofdstukken de eerste versie al op papier staat.
Belangrijk is wel: wees realistisch. Probeer geen zeven hoofdstukken per week te schrijven als je al van tevoren weet dat dat kansloos is.
- Zoek een schrijfmaatje.
In het verlengde van de hierboven genoemde NaNoWriMo (50.000 woorden schrijven in 30 dagen) ligt het zoeken van een of meerdere schrijfmaatjes. In november weet je bijvoorbeeld zeker dat je niet de enige bent die boven haar toetsenbord zit te zweten. Iets met ‘gedeelde smart is halve smart’. 😉
Gelijkgestemden snappen vaak net iets beter wat er in je omgaat wanneer je bent vastgelopen. Ze kunnen je aanmoedigen om niet op te geven. Ook kunnen jullie samen een doel stellen, waardoor jullie elkaars stok achter de deur worden. Zo zijn twee van mijn voormalige cursisten inmiddels uitgegroeid tot schrijfmaatjes die ik dagelijks spreek.
Sowieso kan het in de schrijfwereld geen kwaad om te netwerken. De enige reden waardoor ik wist dat mijn huidige uitgever Hamley Books op zoek was naar een manuscript was dat ik een van hun auteurs al kende en zij mij daarvan op de hoogte bracht.
- Start met een brainstormsessie.
Yes, eindelijk is het gelukt om tijd voor jezelf te reserveren. Maar ja, wat nu? Waar moet je beginnen met schrijven?
Ben je nog niet gestart met een verhaal, maar dansen er vooral nog losse ideeën door je hoofd, maak je schrijfspieren dan los door middel van een brainstormsessie. Pak een mooi leeg vel papier en schrijf steekwoorden op. Laat je door elk woord dat je opschrijft weer verder inspireren. Voor je het weet, krijgt je verhaal steeds meer vorm.
Een andere optie is om te freewriten of ochtendpagina’s te schrijven. Daarbij schrijf je letterlijk alles op wat er in je opkomt. Het gaat niet om mooie zinnen of logische verbanden, het gaat erom dat je je fantasie de vrije loop geeft.
Stel je zelf al schrijvend vragen: wat zouden de consequenties zijn als mijn plot zich zo en zo zou ontwikkelen? Geef jezelf al schrijvend antwoord en tast zo verschillende mogelijkheden af.
- Werk met een afgebakende tijd.
Als je eenmaal zit, kan het alsnog verleidelijk zijn om jezelf te laten afleiden, zeker als je voor het eerst in tijden een paar uur voor jezelf hebt uitgetrokken. De druk om te presteren is groot, maar je concentreren is niet altijd makkelijk. Dat is niks om je voor te schamen.
Pak een kookwekker of het alarm op je telefoon erbij en zet deze op een X aantal minuten, bijvoorbeeld 20, 30 of 40. Spreek met jezelf af dat je gedurende deze tijd gaat schrijven en dat je daarna pauze verdient.
Wanneer je merkt dat je concentratie op begint te raken, kun je op de klok kijken om te zien over hoeveel minuten je afgebakende tijd om is. De wetenschap dat dit bijvoorbeeld nog slechts 10 minuten duurt, kan je net dat beetje extra moed geven om het nog iets langer vol te houden.
Ben je aan het eind van je vooraf gestelde tijd juist net lekker bezig, ga dan vooral door en neem pas pauze als je daar behoefte aan hebt.
Kort samengevat: wil je tijd krijgen om te schrijven, word dan in de eerste plaats de baas over je eigen agenda! 😊
Nog een laatste belangrijke mededeling: wees niet te streng voor jezelf!
Neem niet te veel hooi op je vork. Je hoeft niet je hele dag van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat vol te plannen. En als het een keer niet lukt om te schrijven op het moment dat je ervoor had gereserveerd, dan is dat ook geen ramp. (Lees deze 15 tips voor als je geen puf hebt om te schrijven, maar toch met je verhaal bezig wilt zijn.)
Gun jezelf gewoon die luie avond op de bank. Zelf ben ik bijvoorbeeld absoluut geen avondschrijver. Mijn brein begint dan al naar slaapmodus om te schakelen en als ik wél tot laat met mijn laptop op schoot blijf zitten, kost het me daarna meer moeite om in slaap te vallen. Persoonlijk schrijf ik daarom liever in het weekend of overdag (als dat lukt tussen het werken door).
Kijk dus vooral wat bij jou en je ritme past.
BONUSTIP: lukt het je toch niet om zelf tijd vrij te maken, gun jezelf dan een stok achter de deur door een schrijfcursus te volgen.
Wellicht is mijn online schrijfcursus Creatief schrijven – In 16 weken van Writer’s Block naar Blurb iets voor jou.
Tijdens deze cursus doorloop je 8 modules met praktische schrijf- en doe-opdrachten om op gang te komen. 25 werkboeken helpen je om je verhaal stap voor stap vorm te geven. De thematisch georganiseerde theorie inspireert je bij o.a. het leren kennen van je personages, het uitwerken van je verhaallijnen en het opbouwen van spanning.
Heb jij moeite met tijd vrijmaken om te schrijven? Zo niet, deel dan vooral jouw tips binnen de besloten Facebookgroep van BackWords.
