Ochtendpagina's omarmd

Mijn bevindingen na 3 weken

Voordat je bij het woord ‘ochtend’ meteen al denkt ‘ik weet niet wat het inhoudt, maar ’s morgens heb ik echt geen tijd voor dingen die met schrijven te maken hebben’ – lees toch even verder.

Na 3 weken aan de slag te zijn gegaan met ochtendpagina’s kan ik namelijk zeggen dat dit waarschijnlijk een gevalletje is van ‘daar had ik veel eerder mee moeten beginnen’.

Hoewel de ochtendpagina’s inderdaad officieel bedoeld zijn als een creatieve activiteit die je aan het begin van de dag doet, ben ik een groot voorstander van flexibiliteit.

Daarover later meer. Laten we bij het begin beginnen:

Wat zijn ochtendpagina's?

Ochtendpagina’s zijn een concept geïntroduceerd door regisseur, producer en schrijfster Julia Cameron. In haar boek The Artist’s Way noemt zij het een basisinstrument voor creatief herstel, een manier die je kan helpen om creatief te ontwaken.

Praktisch gezien gaat het bij ochtendpagina’s om het volgende:

Je schrijft ze iedere dag.
Je schrijft 3 A4-pagina’s vol (of in mijn geval 12 A6’jes).
De pagina’s zijn handgeschreven.

Inhoudelijk zijn er eigenlijk geen regels:

Je schrijft gewoon alles op wat er in je opkomt.
Het hoeft niet eens met een creatief project zoals een boek of blog te maken te hebben; dingen als ‘ik voel een pijntje hier of daar’, ‘ik moet niet vergeten knäckebröd te kopen’ of ‘wat was mijn buurman aan het zeuren gister’ zijn net zo prima.
Het hoeft dus ook niet creatief hoogstaand te zijn met prachtige volzinnen.

En ja, officieel wil Julia dat je het ’s ochtends doet, maar ik zal je hieronder vertellen hoe ik zelf het meeste uit mijn ochtendpagina’s haal.

Wat is het doel van ochtendpagina's?

Op haar site legt Julia zelf in een korte video (2:38) uit wat haar idee achter de ‘morning pages’ is. (En ze heeft een aantal FAQ’s op een rijtje gezet.)

Julia ziet de ochtendpagina’s als een manier om je geest leeg te maken. Ze noemt ze ook wel mourning pages (oftewel ‘rouwen/treuren’), omdat je ze als je wilt kunt gebruiken om alle negatieve dingen op te schrijven die je dwarszitten.

Je geeft je donkere kant de kans om alles eruit te gooien, zodat het je de rest van de dag niet meer blokkeert.

Mijn bevindingen na 3 weken ochtendpagina’s

The Artist’s Way stond al een tijdje in mijn boekenkast, maar ik had nog nooit de moeite genomen om de ochtendpagina’s die hierin worden aangeraden een kans te geven. Ik dacht waarschijnlijk zoals veel van jullie ‘daar heb ik toch geen tijd voor ‘s ochtends’.

Mijn bevindingen na 3 weken ochtendpagina’s:

Eigenlijk is het gewoon een hele lange freewriting-sessie.

Ik was sowieso al een fan van freewriting: simpelweg gaan zitten en voor een X-aantal minuten opschrijven wat er in je opkomt – zonder je zorgen te maken over mooie volzinnen of de opbouw van een scène.

Tijdens de ochtendpagina’s doe je dit dus 3 A4’tjes lang, waardoor je ook van het ene onderwerp naar het ander kunt dwarrelen.

De ene keer doe ik er 40 minuten over, de andere keer meer dan een uur.

Tijdens de eerste sessies raakten mijn vingers helemaal verkrampt en ik was nog een beetje zoekende waar ik nou toch over zou schrijven.

Na een paar dagen merkte ik dat mijn hand en mijn geest eraan begonnen te wennen en ik steeds sneller die 12 A6’jes vol had.

Niet veel later nam de totale duur echter weer toe. Dit leek vooral te maken te hebben met de vraag of ik een specifiek onderwerp had dat ik wilde onderzoeken. En dat brengt me bij het volgende punt:

Ik haal het meeste uit de ochtendpagina’s als ik van tevoren een onderwerp bedenk waar ik over wil brainstormen.

Stel: je hebt een idee voor een verhaal of je bent al een tijdje onderweg, maar er zijn bepaalde scènes of verhaallijnen waar je nog niet 100% blij mee bent of waarvan je nog niet bedacht hebt hoe je ze het beste kunt uitwerken.

Dat zijn precies de situaties waarvoor je ochtendpagina’s heel goed kunt inzetten. Zelf heb ik bijv. tijdens een sessie een van de oefeningen van mijn eigen schrijfcursus toegepast, te weten: 38 mogelijkheden uitproberen voor de openingsscène.

Hoe zou ik invulling kunnen geven aan die verschillende mogelijkheden, welke voelt uiteindelijk het best en welke past bij de rest van het verhaal?

Door steeds verschillende opties te belichten en te bedenken wat voor consequenties dat zou hebben voor je verhaal, kom je vanzelf op nieuwe ideeën. Je merkt welke mogelijkheden je absoluut kunt afstrepen en welke potentie hebben.

Zo kwam ik erachter dat een bepaalde scène wel geschikt kon zijn voor de opening en dat ik een andere mogelijkheid ook prima kon bewaren voor een later hoofdstuk.

Een flexibel tijdstip werkt voor mij het best.

Hoewel ik de ochtendpagina’s tot nu toe zeker iedere dag doe, kies ik het tijdstip dat me zelf het beste uitkomt. De ene keer is dat ’s ochtends, maar het kan net zo goed aan het eind van de middag zijn, of tijdens mijn lunchpauze.

Door mezelf de vrijheid te geven het tijdstip te bepalen, is de kans groter dat ik het iedere dag doe. Het is niet zo dat ik het er voor die dag maar bij laat zitten wanneer het er ’s ochtends niet van komt.

Ik merk juist dat ik aan het begin van de dag al een inschatting maak wanneer het me het beste uit zal komen.

Als ik weet dat ik ’s ochtends een paar belangrijke dingen te regelen heb, maar dat ik ’s middags een blog wil gaan schrijven, dan kan ik mezelf op gang helpen door voordat ik aan die blog begin, de ochtendpagina’s te doen.

Op die manier zijn mijn schrijfspieren alvast losgemaakt en kan ik er zelfs voor kiezen om tijdens de ochtendpagina’s alvast te brainstormen over mijn blog.

Ik kan me overigens wel voorstellen dat als je een redelijk negatief ingesteld persoon bent – of als je altijd opstaat met een ochtendhumeur – het wellicht een goed idee kan zijn om ze inderdaad meteen ’s ochtends vroeg te doen.

Een dagboek/freewrite-combi.

De meeste dagen maak ik van de ochtendpagina’s een soort dagboek/freewrite-combinatie. De eerste paar pagina’s schrijf ik wat ik de vorige dag gedaan heb of wat ik de aankomende dag(en) wil gaan doen. Ik schrijf hoe ik me voel, wat mijn prioriteiten zijn en waarom het wel of niet gelukt is om me daaraan te houden.

Daarna kies ik een onderwerp m.b.t. mijn boek *De andere kant*, een blog of een werkproject waar ik mijn gedachten over op papier wil zetten. En daarmee vul ik de overige pagina’s.

Een creatief momentje voor mezelf.

Misschien wel het belangrijkst: het is heerlijk om iedere dag een moment te hebben waarin ik me overgeef aan mijn creativiteit. Vaak vind ik dat er veel te weinig tijd in een dag zit en dat ik veel meer had willen doen.

Door toch tijd te reserveren voor die ochtendpagina’s weet ik dat ik iedere dag in ieder geval iets creatiefs gedaan heb. Zelfs als ik er verder niet aan toe kom om echt te gaan zitten om aan mijn verhalen te werken.

Dat geeft gewoon een heel tevreden gevoel.

Conclusie

Waarschijnlijk had ik al veel eerder moeten beginnen met het schrijven van ochtendpagina’s (op welk tijdstip dan ook).

Het doet me een beetje denken aan NaNoWriMo (National Novel Writing Month = 50.000 woorden in 30 dagen), maar dan minder stressvol. Waar ik tijdens NaNoWriMo alleen maar echte scènes schreef (die soms later weer geschrapt werden), zijn ochtendpagina’s veel flexibeler.

Daardoor helpt het om mijn gedachten te ordenen en nieuwe ideeën op te doen. Ik denk dat het zowel nuttig kan zijn voor verhalenvertellers die moeite hebben met beginnen met schrijven als voor mensen die blokkades willen voorkomen als ze eenmaal bezig zijn.

Schrijf jij al ochtendpagina’s? Laat het ons weten in de besloten Facebook-groep van BackWords!