6 typen einden voor je verhaal
Heb jij zin om de sprong naar de climax te wagen? Bedenk dan welke van onderstaande 6 typen einden het beste bij jouw verhaal past.
Welke 6 typen einden kun je onderscheiden voor je verhaal?
- Gesloten / opgelost einde
Geeft het einde van jouw verhaal antwoord op alle vragen die de lezer zou kunnen hebben? Worden alle losse eindjes van het plot opgelost? Dan is er sprake van een gesloten / opgelost einde. Het lot van je personages is bezegeld en de lezer kan verder met zijn leven.
Dit type einde komt vooral voor bij op zichzelf staande boeken, die dus geen onderdeel uitmaken van een reeks, of natuurlijk bij het laatste boek van een serie.
Hoewel je misschien automatisch denkt aan ‘… en ze leefden nog lang en gelukkig’, hoeft dat natuurlijk niet per se. Ook bij een gesloten einde kan de hoofdpersoon een gruwelijke dood sterven of niet krijgen wat zij graag wil. Of je de lezer daar blij mee maakt, is natuurlijk een ander verhaal. 😉
- Open / onopgelost einde
Houd je ervan om de lezer na het dichtslaan van je boek achter te laten met vragen? Dan is een open / onopgelost einde iets voor jou. De hoofdpersoon heeft gedurende het verhaal misschien wel een paar angsten overwonnen of vijanden verslagen, maar de deur naar een groter avontuur staat nog wagenwijd open.
Wie weet roept dit type einde in jouw verhaal wel meer vragen op dan het beantwoordt. Wat echter het belangrijkste is, is dat de lezer achterblijft met het gevoel méér te willen. Zij wil weten hoe het leven van de hoofdpersoon zich verder zal ontwikkelen. Of deze protagonist er opnieuw voor zal kiezen om buiten haar comfortzone te stappen voor een nieuwe uitdaging.
Aangezien dit type eigenlijk gewoon een grote cliffhanger is, is een open / onopgelost einde natuurlijk ideaal als je een reeks boeken aan het schrijven bent over een en dezelfde hoofdpersoon. Zorg er in dat geval wel voor dat dat volgende boek er ook echt komt, zodat je je lezers niet tot in de eeuwigheid in het ongewisse laat.
- Ambigu einde
Ambigu, wat houdt dat eigenlijk in? Eigenlijk komt het erop neer dat een ambigu einde voor velerlei uitleg vatbaar is. In plaats van een luid en duidelijk antwoord te geven op de vraag wat er na het boek zal gebeuren met de levens van de hoofdpersonages, kan de lezer zelf speculeren over het vervolg.
Een ambigu einde is niet hetzelfde als een open einde. Waar de lezer bij een open einde echt wordt achtergelaten met een onopgelost plot, is er bij een ambigu einde vooral ruimte voor de fantasie van de lezer. De lezer kan haar eigen interpretatie loslaten op de gesuggereerde situatie.
Houd je ervan als je lezers nadat je boek uit is nog even blijven namijmeren over wat ze zojuist hebben gelezen? Dan is een ambigu einde wellicht iets voor jou. Hoewel lezers bij een gesloten / opgelost einde waarschijnlijk blij zijn dat ze weten hoe de vork in de steel zit, daag je hen bij een ambigu einde meer uit om nog even na te denken over de boodschap die je boek probeert over te brengen.
Het uitblijven van een eenduidige ontknoping kan ervoor zorgen dat ze de moeite nemen om nog iets langer te reflecteren hoe ze zelf het einde zouden interpreteren.
- Onverwacht einde
De naam van dit type einde spreekt natuurlijk voor zich: bij een onverwacht einde zag de lezer niet aankomen dat je boek op deze manier zou aflopen. Waarschijnlijk heb je de suggestie gewekt dat je verhaal zich een bepaalde kant op ontwikkelde. Plottwist! De ontknoping pakt totaal anders uit.
Hoewel dit voor de auteur natuurlijk smullen is, omdat het je tot de climax aan toe is gelukt om de lezer om de tuin te leiden, moet je toch zorgvuldig omgaan met een dergelijk einde. Je kunt er je lezers namelijk ook mee frustreren.
Stel dat je aan het einde opeens een nieuw personage introduceert en zo een onverwachte ontknoping creëert, dan had de lezer totaal geen kans om überhaupt te kunnen speculeren dat dit zou gebeuren. Dit is op zijn minst een beetje oneerlijk.
Zorg er dus het liefst wel voor dat je onverwachte einde logisch tot stand komt en bevredigend is voor de lezer. Drop bijvoorbeeld wel alvast wat subtiele hints gedurende je verhaal, zodat de lezer achteraf (of wanneer zij terugbladert) kan denken ‘aha, nu zie ik het!’
Logischerwijs worden onverwachte eindes vaak gebruikt (en misschien zelfs wel verwacht) bij thrillers, detectives en andere mysterie-achtige genres. Kies dus gerust voor een onverwacht einde, mits het aannemelijk blijft.
- Cyclisch einde
Wat is er mooier dan je verhaal op zo’n manier vormgeven dat je op dezelfde manier (of zelfs hetzelfde punt) eindigt als je begonnen bent? Bij een cyclisch einde is dat precies wat er gebeurt.
Er zijn verschillende manier waarop je dit kunt aanpakken. Zo kun je een einde sterk op het begin laten lijken door een vergelijkbare situatie te schetsen voor de hoofdpersoon. Daarbij kan het interessant zijn als de houding van de protagonist ten opzichte van dergelijke situaties inmiddels is veranderd. Misschien was zij eerst onzeker en angstig, maar weet ze nu dat ze het aankan.
Een cyclisch einde kan ook letterlijk worden ingezet door de openingszin te hergebruiken om het boek af te sluiten. Natuurlijk kan in zo’n geval de lading van de zin wel zijn veranderd. Wie weet is het eerst een waarschuwing en later een uitspraak van berusting.
Ook letterlijk cyclisch is het natuurlijk als je met het einde van je boek begint en daarna door middel van flashbacks vertelt hoe de hoofdpersoon daar terecht is gekomen. Om uiteindelijk weer uit te komen bij de scène van hoofdstuk 1.
Een andere optie is dat het cyclische aan de scène metaforisch is, bijvoorbeeld door de protagonist thuis te laten komen, zoals in de Reis van de Held / The Hero’s Journey gebeurt (- je leert hier meer over in mijn gratis webinar).
Hoewel het misschien gemakkelijk klinkt om op dezelfde manier te eindigen als je bent begonnen, is het tegendeel waar. De lezer zal van je verwachten dat de situatie aan het einde meer diepgang en betekenis heeft dan die aan het begin. Idealiter roepen deze vergelijkbare gebeurtenissen een heel ander gevoel op.
- Uitbreidend einde
Zit het daadwerkelijke verhaal erop maar heb je de lezer toch nog iets te vertellen? Dan kun je gebruikmaken van een uitbreidend einde, ook wel een epiloog genoemd.
Een epiloog kan worden toegevoegd om aan de lezer te laten zien hoe de wereld van de hoofdpersoon eruitziet nadat de belangrijkste verhaallijn is opgelost. Ook kan het dienen om eventuele losse eindjes die in het normale einde niet kon worden aangekaart, alsnog bevredigend af te ronden.
Pas op dat je een epiloog niet gebruikt om te verdoezelen dat het normale einde eigenlijk een slap aftreksel was. Zorg ook dat de epiloog daadwerkelijk iets toevoegt voor de lezer.
Deel het met ons binnen de besloten Facebookgroep van BackWords!
