Een dwaalspoor:

De rode haring / red herring

Narratieve technieken - deel 4

In deze blogreeks over narratieve technieken komen aan bod:

Deel 1: Het begin ~ Ab ovo, in medias res of post rem
Deel 2: Tijd voor actie ~ De MacGuffin
Deel 3: Hints geven ~ Voorafschaduwing / Foreshadowing
Deel 4: Een dwaalspoor ~ De rode haring / red herring
Deel 5: Relevantie ~ Wet van Tsjechov / Chekhov’s Gun
Deel 6: Spanning ~ Leapfrogging in combinatie met cliffhangers
Deel 7: De druk opvoeren ~ Het tikkende klok-scenario / Ticking clock scenario
Deel 8: Het einde ~ Deus ex machina en eucatastrophe
Deel 9: Herkenbaarheid met een twist ~ Je laten inspireren door tropes

Het idee voor je verhaal is er. Je weet welke ontwikkelingen en avonturen je personages zullen meemaken. Maar hoe ga je deze informatie tijdens je verhaal weergeven? In welke volgorde vertel je het aan de lezer en welke narratieve technieken gebruik je om het geheel nog beter tot zijn recht te laten komen?

Misschien wil je wel spanning opbouwen door middel van cliffhangers, foreshadowing of het tikkende klok-scenario. Of je bent iemand die graag speelt met het al dan niet waarmaken van de verwachtingen van de lezers.

In deze blogreeks nemen we een aantal plottechnieken onder de loep. Welk effect kan het inzetten van deze technieken hebben op de lezer en zijn er ook technieken die je juist beter kunt vermijden?

De rode haring / red herring

Soms wil je je lezers op het verkeerde been zetten. Want hoe leuk is een boek nog als je al vanaf pagina 1 doorhebt hoe het gaat eindigen?

De rode haring of red herring is zo’n techniek waarbij je lezers op een dwaalspoor probeert te zetten. Met name in detectives / whodunits (boeken, tv-series of films) zie je dit vaak terug. Het komt erop neer dat je valse aanwijzingen in je verhaal verwerkt, waardoor je hoopt dat de lezer niet doorheeft wie de daadwerkelijke dader van een misdaad is.

Let op: een valkuil van de rode haring

Een dergelijk rookgordijn draagt bij aan de spanning. Toch moet je oppassen dat de lezer zich niet bedrogen voelt. Verrassing omdat lezers een ontknoping niet hadden zien aankomen is mooi, maar regelrechte misleiding kan onbevredigend zijn.

Denk bijvoorbeeld aan allerlei nieuwe informatie die aan het eind van je verhaal opeens bekend wordt. Een hele levensgeschiedenis of extra personage waar nog nooit met een woord over is gerept. Dingen waarvan de lezer nog niet eens een vermoeden kon hebben.

Om zulk bedrog te voorkomen, is het vrijwel altijd verstandig om naast valse aanwijzingen ook (niet te opvallende) echte aanwijzingen te geven. Zo kan de lezer gedurende het verhaal samen met de hoofdpersoon gaan puzzelen om de waarheid te achterhalen.

Spelen met mogelijkheden

Rode haringen zijn trouwens niet alleen geschikt voor thrillers. Het is eigenlijk een narratieve techniek die veel breder ingezet kan worden, omdat het ervoor zorgt dat een verhaal meerdere kanten op kan gaan.

Door de lezer meerdere mogelijkheden voor te schotelen over de richting waarin je verhaal zich kan ontwikkelen, houd je het voor hem/haar onvoorspelbaar en daarmee hopelijk interessant.

Schroom dus vooral niet om er ook eens mee aan de slag te gaan in romans, young adults, fantasyverhalen, science fiction-avonturen of jeugdboeken.

Ben jij fan van de red herring (als lezer en/of als schrijver)? En zijn er andere plottechnieken die jij graag gebruikt?

Deel het in de besloten Facebookgroep van BackWords.

In het volgende deel van deze blogreeks over narratieve technieken: de Wet van Tsjechov / Chekhov’s Gun!

Een dwaalspoor:

De rode haring / red herring

Narratieve technieken - deel 4

De rode haring / red herring

Lees ook:

Jouw privacy-instellingen